Master Bill of Lading Nedir?

Denizyolu taşımalarında kullanılan taşıma belgelerine genel olarak konşimento denilmektedir. Konşimentolar, uygulamada sahip oldukları değişik özellikler nedeni ile farklı isimler altında sınıflandırılmaktadırlar.

Bundan bir önceki yazımda "House Bill of Lading" yani "Ara Konşimento" veya "Forwarder Konşimentosu" üzerinde durmuştum. Söz konusu yazımda, ara konşimentonun özelliklerini belirttikten sonra, hangi durumlarda ara konşimentonun kullanıldığını açıklamıştım.

Dileyen arkadaşlar yukarıda vermiş olduğum linkten ara konşimento ile ilgili detaylı bilgilere ulaşabilirler.

Bugün ise, İngilizce "Master Bill of Lading" olarak adlandırılan, Türkçe'ye ise "Ana Konşimento" veya "Hat Konşimentosu" olarak çevrilen, konşimento çeşidi ile ilgili olarak sizlere bilgiler vermek istiyorum.

Master Bill of Lading Nedir?

Uluslararası denizyolu taşımacılığı ağırlıklı olarak konteyner taşımacılığı şeklinde yapılmaktadır. Dünya genelinde konteyner taşımacılığı yapan büyük ölçekli armatör firmalar mevcuttur. Örneğin, MSC, Maersk, Hapag-Llyod, CMA CGM, Evergreen, COSCO belli başlı konteyner taşımacılığı yapan firmalardır.

Söz konusu firmalar, genellikle kendi sahip oldukları konteyner gemileri ile taşımacılık faaliyetlerini yürütmektedirler.

Bir ihracatçı firma, yukarıda adını yazdığım konteyner taşıyıcısı nakliyecilerden birisi ile taşıma yapmak istediğinde, taşıyıcı firmanın acentası ile iletişime geçip, nakliye organizasyonunu yapmaktadır.

Yapılan nakliye organizasyonu neticesinde, konteyner yüklemesi yapılan gemi yükleme limanından ayrıldığında, konteyner taşıyıcısı firma (carrier) ihracatçıya, acentası tarafından imzalanmış bir konşimento ibraz etmektedir.

Söz konusu konşimento, gerek taşıyıcının acentası tarafından taşıyıcı adına imzalandığı için, gerekse de taşıyıcı firmanın matbu konşimento formuna basıldığından dolayı, taşıyıcı firmanın sorumluluğunda tanzim edilmiş olmaktadır.

İşte bu şekilde, doğrudan taşıyıcı veya taşıyıcı acentası tarafından basılan konşimentolara İngilizce "Master Bill of Lading", Türkçe ise "Ana Konşimento" veya "Hat Konşimentosu" denilmektedir.

Hat konşimentoları, dış ticaret işlemlerinde, taşıyıcıları taşıma ile ilgili olarak doğrudan sorumluluk altında bıraktıkları için en güvenilir konşimento olarak kabul edilmektedirler. Bu yüzden akreditifli işlemlerde bankalar hat konşimentosu ibrazını talep etmektedirler.

Hat Konşimentosu Kaç Şekilde Basılabilir?

Hat konşimentoları temel olarak iki şekilde basılabilir.

1. Doğrudan taşıyıcı acentası tarafından ihracatçıya düzenlenen hat konşimentoları
2. Taşıyıcı acentası tarafından freight forwarder firmalara düzenlenen hat konşimentoları.