Demuraj Masrafları Nedir? Neden Oluşur?

Dünya çapında denizyolu ile yapılan yük taşımalarının yaklaşık %52'si konteynerler ile yapılmaktadır. (World Shipping Council)

Alphaliner tarafından yapılan araştırmaya göre ise, 2016 yılında Dünya genelinde kullanımda olan 6,115 konteyner gemisinin toplam hacmi 20,6 milyon TEU olarak hesaplanmıştır. (1 TEU, 1 adet 20Ft konteyneri temsil eden birimdir.)

Dünya genelinde kullanımda olan konteyner gemilerinden en az 110 tanesi 13.000 TEU üzerindedir. Teorik olarak bu gemilerin bir limana uğradığında binlerce konteyner elleçleme kapasiteleri mevcuttur.

Üstelik, konteyner taşımacılığı küresel ölçekte doygunluğa ulaşmamış, verilen yeni konteyner gemileri siparişleri ile artış trendine devam etmektedir.

Resim: Container shipping design vector set Free vector

Bu kadar yoğun konteyner trafiğinin, Dünya limanları arasında düzenli bir biçimde akışının temin edilmesinin en önemli şartı, konteynerlerin limana girişlerinden itibaren en kısa süre içerisinde boşaltılıp, tekrar limana geri dönmesinin sağlanmasıdır.

Konteyner trafiğinin düzenlenmesi için konulmuş olan kurallarının uygulanmaması durumunda ise, ithalatçı veya ihracatçı firmalar çeşitli parasal yaptırımlarla karşılaşmaktadırlar.

Söz konusu parasal yaptırımlardan birisi olan demuraj masrafları bugünkü yazımızın konusunu oluşturmaktadır.

Free Time (Serbest Süre) ve Demurrage Charges (Demuraj Masrafları) Kavramları:

Full konteynerli taşımalarda, ithalat aşamasında, konteynerler gemiden boşaltıldıktan sonra, liman içerisinde belirli bir süre taşıyıcı firmalar tarafından her hangi bir ücretlendirmeye tabii tutulmaksızın bekleyebilmektedirler.

Konteynerlerin limanda taşıyıcılar tarafından her hangi bir ücrete tabii tutulmaksızın bekletildikleri bu süreye İngilizce olarak "Free Time", Türkçe olarak ise "Serbest Süre" denilmektedir. (Önemli Not: Liman işletmecisine ayrıca ödenen ardiye ücreti her hangi bir serbest süreye tabii değildir. Konteyner tahliyesi ile işlemeye başlar.)

Konteyner taşımacılığı yapan nakliye firmalarınca tanınan serbest süre içerisinde, ithalatçı firmalar

• gümrük işlemlerini tamamlayıp mallarını depolarına aldıktan sonra konteynerleri boş olarak tekrar limana veya nakliyecinin göstermiş olduğu gümrüklü depoya teslim etmelidirler;

veya

• gümrük işlemlerine daha sonra devam etmek için ürünlerini gümrüklü bir antrepoya alıp, konteyneri tekrar boş olarak limana veya nakliyecinin göstermiş olduğu gümrüklü depoya teslim etmelidirler.

Eğer, ithalatçı firma kendisine tanınan serbest süre içerisinde boş konteyneri nakliyeciye teslim edemiyorsa, bu durumda Demuraj Masraflarını (Demurrage Charges) nakliyeciye ödemek zorundadır.

Demuraj Masrafları Neden Oluşur?

Demuraj masrafları temel olarak ithalatçı firmanın free time süresi içerisinde ürünlerin ithalatını tamamlayamaması veya free time süresi içerisinde ürünleri gümrüklü bir antrepoya nakil edememesi sonucu ortaya çıkmaktadır.

Başlıca sebepleri şunlardır:

• İhracat evraklarının zamanında ithalatçıya ulaştırılamaması,
• İhracat evraklarının, özellikle de konşimentonun, hava kurye gönderileri esnasında kaybolması,
• Yükleme limanı ile boşaltma limanı arasındaki transit sürenin kısalığından ötürü, konteyner gemisinin evraklardan önce limana gelmesi,
• Akreditifli ödeme seçilmesi durumunda, evrakların bankalardan zamanında gelmemesi,
• Mücbir sebep hallerinden ötürü hava kargo firmalarının evrak taşıma işlemini gerçekleştirememesi.

Demuraj Masrafları Kim Tarafından, Neye Göre Belirlenir?

Demuraj masrafları konteyner taşıyıcı firmaları (carrier) tarafından belirlenmektedir. 

Demuraj masrafları aşağıdaki etmenlerden etkilenmektedir.

• Konteyner Çeşidi: Örneğim, standart konteynerler ile soğutmalı konteynerler için belirlenen demuraj masrafları farklı olmaktadır.
• Konteyner Büyüklüğü:  Örneğin, 20ft konteynerler için belirlenen demuraj masrafı ile 40ft konteynerler için belirlenen demuraj masrafı farklıdır.
• Liman, Ülke, Taşıyıcı Farklılıkları: Demuraj masrafları ülkeden ülkeye, limandan limana ve nakliyeciden nakliyeciye değişiklik gösterebilmektedir. 

Demuraj Hesaplaması Nasıl Yapılır?

Demuraj hesaplaması, serbest süre (free time), konteyner çeşidi, konteyner adedi ve bekleme süresi biliniyor ise, taşıyıcının demuraj tarifeleri öğrenilerek manuel olarak hesaplanmaktadır.

Bazı taşıma firmaları ise online olarak otomatik demuraj masrafı hesaplayan araçlarla müşterilerine yardımcı olmaktadırlar.

Örneğin, MSC kurumsal web sitesinde online "Demuraj Hesaplama" aracı uygulaması barındırmaktadır.

Not: MSC'nin demuraj hesaplama aracı sadece MSC ile yapılan yüklemelerde kullanılabilir.

1. Demuraj hesaplama aracını kullanarak hesaplama yapmak için konteyner türüne denk gelen satıra konteyner adedi, serbest süre ve bekleme süresi bilgilerinin girilmesi gerekmektedir.
2. Demuraj hesabına konu olan bekleme süresi, konteynerin gemiden tahliye edilmesi ile başlayıp, boş konteynerin teslimi ile son bulmaktadır.
3. Serbest süre, bekleme süresine dahil olup, serbest süre boyunca demuraj masrafı oluşmamaktadır.

Örnek Hesaplamalar:

1. 1 adet 20ft konteyner limanda 7 gün beklemiş ise her hangi bir demuraj masrafı oluşmayacaktır.
2. 1 adet 20ft konteyner limanda 12 gün beklemiş ise oluşan demuraj masrafı 100USD'dir. (Serbest süre 7 gün alınmıştır.)
3. 1 adet 20ft konteyner limanda 25 gün beklemiş ise oluşan demuraj masrafı 780USD'dir. (Serbest süre 7 gün alınmıştır.)
4. 1 adet 20ft konteyner limanda 60 gün beklemiş ise oluşan demuraj masrafı 2880USD'dir. (Serbest süre 7 gün alınmıştır.)

Bazı Taşıyıcıların Demuraj Tarifeleri:

• Arkas
• Yang Ming Line
• Cma Cgm
• Apl