Türkiye'nin 2016 Yılı İhracat Tahmini

Bir sene önce 2015 ihracatını başarılı bir biçimde tahmin etmiştim. Bugünkü yazımda ise Türkiye'nin 2016 yılı ihracatını tahmin etmeye çalışacağım.

Aylık bazda açıklanan ihracat verilerini aşağıdaki linkler vasıtası ile yayınlamayı planlamaktayım. Böylece yıl sonunda ne derece doğru bir tahminde bulunduğumu hep beraber görebileceğiz.

Ocak 2016 İhracatı, Şubat 2016 İhracatı, Mart 2016 İhracatı, Nisan 2016 İhracatı, Mayıs 2016 İhracatı, Haziran 2016 İhracatı, Temmuz 2016 İhracatı, Ağustos 2016 İhracatı, Eylül 2016 İhracatı, Ekim 2016 İhracatı, Kasım 2016 İhracatı, Aralık 2016 İhracatı

İlk olarak, Türkiye'nin son 10 yılında ihracatının ne şekilde gelişme gösterdiğini inceleyerek yazımıza başlayalım.

Türkiye'nin Son 10 Yılda İhracatı Nasıl Bir Yol İzlemiştir?

Aşağıdaki grafikte, Türkiye'nin 2006 ile 2015 yılları arasında yapmış olduğu ihracat gösterilmektedir.

Veriler incelendiğinde, 2006 ile 2008 yılları arasında Türkiye'nin ihracatının artış sürecinde olduğu görülmektedir.

2008 yılı sonunda yaşanan küresel finansal kriz sonrasında, 2009 yılında Türkiye'nin ihracatı düşüş yaşamıştır. 2009 yılı ihracatı yaşanan düşüş sonrasında 2007 yılı ihracatının da altına düşmüştür.

2010 yılı ile tekrar yükselişe geçen Türkiye'nin ihracatının, 2013 yılına kadar düzenli bir büyüme sürecinde olduğu görülmektedir.

2013 ve 2014 yılları ise Türkiye için tutunma yılları olmuştur. 2015 yılında ise ihracat yeniden bir düşüş yaşamıştır.

Bölüm Değerlendirmesi: Türkiye'nin ihracatı yükseliş momentumu kaybetmiş görünmektedir. İhracatımız, son 4 yılda dolar bazında yatay seyretmekte veya düşüş göstermektedir.

Son 10 Yıldaki USD/TL Döviz Kurları Nasıl Seyretmiştir?

Aşağıdaki grafikte, 2006 ile 2015 yılları arasında TCMB'nın ilan etmiş olduğu USD/TL döviz alış kurları yer almaktadır.

Grafik, TCMB verileri kullanılarak tarafımdan hazırlanmıştır. Ocak, Temmuz ve Aralık ayından alınan kurlar ile her senenin ortalama USD döviz alış kuru hesaplanmıştır.

Son 10 yılda, Türkiye'nin önemli ihracat artışı sağlamış olduğu yıllar 2007, 2008, 2010, 2011 ve 2012'dir.

Söz konusu yıllara ait USD/TL kurları incelendiğinde, kurların bu yıllarda ya yatay seyrettiği veya kurlarda görülen artışların son 10 yıllık artış trendinin altında kaldığı görülmektedir.

Örneğin, Türkiye'nin ihracatını arttırmış olduğu 2007 yılında USD/TL kuru bir önceki yıla göre düşüş kaydetmiştir. Keza, 2008 yılında da USD/TL kuru yatay seyretmiştir.

2010 yılında ise USD/TL kuru hemen hemen 2009 seviyelerinden seneyi tamamlamıştır. 2011 ve 2012 yılında yaşanan senelik ortalama %10'luk USD/TL kur artışları ise ihracatın yükselişini engellememiştir.

2013 ve 2014 senelerinde de Türk Lirası ABD doları karşısında yıllık ortalama %10 değer kaybetmiştir. Bu yıllarda ise Türkiye'nin ihracatının yatay seyrettiği görülmektedir.

2015 yılında da ABD doları TL karşısında yaklaşık %21 değer kazanmıştır. Söz konusu yılda ise Türkiye'nin ihracatı yaklaşık %9 azalmıştır.

Bölüm Değerlendirmesi: Mevcut küresel ekonomik parametreler içerisinde, son 10 yılda USD/TL döviz kuru ile Türkiye'nin ihracatı arasında ters orantı olduğu anlaşılmaktadır.

USD/TL döviz kurunun azaldığı veya sabit kaldığı yıllarda Türkiye'nin ihracatı artmıştır. Artan döviz kurları zamanla ihracat üzerinde baskı oluşturmaya başlamış, 2015 yılında ABD dolarında yaşanan %21'lik değer artışı ise ihracatta %9'luk bir daralma ile sonuçlanmıştır.

Türkiye'nin En Çok İhracat Yaptığı Ülkelerin Ekonomik Görünümleri Nasıldır? Türkiye'nin Bu Ülkelere Yaptığı İhracat Son Yıllarda Ne Şekilde Değişmiştir?

Aşağıdaki tabloda, Türkiye'nin 2015 yılında en çok ihracat yapmış olduğu 25 ülke listelenmiştir.

Aşağıdaki listede yer alan ülkelere, 2015 yılında Türkiye'den yapılan ihracat yekûnü 106 milyar doların biraz üzerinde olup, bu rakam Türkiye'nin 2015 yılında yapmış olduğu toplam ihracatın yaklaşık %75'ine tekabül etmektedir.

Grafikte yer alan ülkelere Türkiye'nin son 5 yılda yapmış olduğu ihracat inlenmiş ve söz konusu veriler 2015 yılı ihracat rakamları ile kıyaslanmıştır.

Yapılan analiz neticesinde, 2016 yılında Türkiye'nin grafikte yer alan her bir ülkeye yapacağı ihracat tahmini

• artar
• azalır
• stabil kalır seçeneklerinden birisi ile işaretlenmiştir.

Grafikteki ülkelerin verilerinin analiz edilmesi neticesinde, Türkiye'nin bu ülkelere 2016 yılında yapacağı ihracatın;

• 4 ülke için artış yönünde beklenti oluşturduğu
• 7 ülke için yatay seyir beklentisi oluşturduğu
• 14 ülke için ise azalma yönünde kanaat bıraktığı değerlendirilmiştir.

Tablo, TUİK verileri kullanılarak tarafımdan hazırlanmıştır.

Türkiye'nin 2016 İhracat Tahmini:

1. Türkiye ihracatı büyüme ivmesini son 4 yılda kaybetmiş görünmektedir. 2012, 2013 ve 2014 yıllarında bulunduğu konumu muhafaza etmeye çalışan Türkiye ihracatı, 2015 yılında yaşamış olduğu yaklaşık %9'luk kayıpla, ihracat verilerinin 2012 yılının da gerisine gitmesine izin vermiştir. Söz konusu genel görünüm, 2016 yılı ile ilgili olumlu tahmin yapmayı güçleştirmektedir.
2. Dolar kurunun belirli bir oranın üzerinde artmasının, Türkiye'nin ihracatına olumsuz etkisi olduğu görülmektedir. 2007 ve 2008 yıllarında dolar kurunda yaşanan düşüşlerle beraber, dolar reel olarak Türk Lirası karşısında değer kaybetmiştir. 2008 ve 2009 yıllarında yaşanan küresel finansal krizin aşılması için ABD'nin piyasaya bol miktarda dolar sürmesi, doların 2011 sonuna kadar baskı altında kalmasına neden olmuştur. Bu yıllarda, (2009 senesi hariç) Türkiye'nin ihracatı sürekli artış kaydetmiştir. 2012 yılından itibaren değer kazanmaya devam eden dolar, Türkiye'nin ihracatının yatay olarak seyretmesine yol açmıştır. Nihayet, 2015 senesinde dolar kurunda görülen büyük miktardaki artış, Türkiye ihracatının düşmesine etki eden nedenlerden birisi olarak karşımıza çıkmaktadır. 2016 yılında, dolar kurunda yaşanacak artış, Türkiye'nin ihracatına negatif olarak etki edecektir.
3. Ülkeler bazında türkiye'nin ihracatı incelendiğinde de, Türkiye'nin 2016 yılı ihracat görünümünün negatif olduğu görülmektedir. Özellikle, gelir kaynağı büyük ölçüde petrol ürünlerine dayanan Irak, İran, Rusya, Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri, Libya, Azerbaycan, Cezayir ve hatta Mısır gibi ülkeler, petrol fiyatlarında yaşanan keskin düşüşten büyük zarar görmüş durumdadırlar. Bu ülkelere önemli ölçüde ihracat yapan Türkiye'nin pazar kaybettiği görülmektedir.

Tüm verileri değerlendirdiğimde, 2016 yılı ihracatının 2015 yılına göre %8'lik değer kaybı ile 131 milyar dolar civarında gerçekleşmesini beklemekteyim. (ortalama dolar kuru:3,10USD/TL, Türkiye'nin her hangi bir sıcak savaşa dahil olmaması kaydıyla)