güncel yazılar...
Loading...

Dünya Patates İhracatı ve İthalatı

Patates, Dünya genelinde en çok üretilen gıda ürünlerinden birisidir. Afrika'nın bazı ülkeleri ve Orta Doğu'da yer alan bir kaç ülke haricinde hemen hemen her ülkede patates üretimi yoğun olarak yapılmaktadır.

Bugün sizlere patates ihracatı ve ithalatı ile ilgili detaylı bilgiler vermek istiyorum.

Bugünkü yazımda, Birleşmiş Milletler'in uluslararası ticaret istatistikleri sağladığı online veri bankasından derlediğim grafikler yardımı ile konuyu detaylı olarak açıklamaya çalışacağım.

Yazımda patates için kullandığım gtip numarası ise 0701'dir.


Dilerseniz açıklamaları burada noktalayıp, konuyu incelemeye başlayalım.

Özet Beyan Nedir? Kimler Tarafından Verilir?

Özet beyan, gümrük idarelerinin risk planlaması yapabilmesi için, ithalata konu olan mal hakkında bazı temel bilgileri, daha mal Türkiye Gümrük Sahası'na varmadan, elde ettikleri sistemin genel adıdır.

Dünya çapında, uluslararası denizyolu taşımacılığında kullanılan milyonlarca konteyner, binlerce konteyner gemisi tarafından sürekli olarak, ithalatçı ve ihracatçı ülkeler arasında taşınmaktadır. Ayrıca, karayolu, havayolu ve demiryolu ile de önemli miktarlarda yük taşınmaktadır.

Söz konusu taşımacılık işlemlerinin sekteye uğramadan, düzenli olarak akıp gitmesi ticari hayatın devamlılığı açısından elzemdir.

Aynı şekilde, uluslararası ticarete konu olan işlemlerde yapılacak yasadışı işlemlerin ve toplum sağlığını tehlikeye sokacak uygulamaların önlenmesi de gümrük idarelerinin başlıca görevlerinden birisidir.

İşte, son yıllarda özellikle ABD ve Avrupa gibi gelişmiş bölgelerde öne çıkan gümrük denetimlerinde risk planlaması uygulaması ile beraber, yüklemelere ait kritik bilgilerin malların varışından önce, online olarak ithalat ülkesinin gümrük idaresine bildirilmesi uygulamasına geçilmiştir.


Türkiye de 2011 yılının sonundan itibaren Özet Beyan uygulamasında değişikliğe gitmiş ve modern devletlerin uygulamış olduğu risk planlaması sistemine geçmiştir.

Bugünkü yazımda özet beyan sistemi ile ilgili olarak bazı temel noktaları sizlere açıklamaya çalışacağım.

Tereyağı İhracatı ve İthalatı

Tereyağı, Resmi Gazete'de yayınlanmış olan "Tereyağı, Diğer Süt Yağı Esaslı Sürülebilir Ürünler ve Sadeyağ Tebliğinde", ağırlıkça en az %80, en fazla %90 oranında süt yağı, en fazla %2 oranında yağsız süt kuru maddesi ve en fazla %16 oranında su içeriğine sahip ürün, olarak tanımlanmıştır.

Tereyağı Gümrük Tarife İstatistik Pozisyonu cetvelinde 040510 numarası altında üretim şekli ve ambalaj biçimine göre aşağıdaki şekilde sınıflandırılmaktadır.
  • 04051011 Tereyağı (tabii, katı yağ oranı %85'ten az olanlar, ambalajlı =<1 kg)
  • 04051019 Tereyağı (tabii, katı yağ oranı %85'ten az olanlar, diğer)
  • 04051030 Tereyağı (rekombine, katı yağ oranı %85'ten az olanlar)
  • 04051050 Tereyağı (peynir altı suyundan elde edilen, katı yağ oranı %85'ten az olanlar)
  • 04051090 Tereyağı (diğer)
Bugünkü yazımda, tereyağının dış ticaret verilerine yer vereceğim. Dünya'da tereyağı ihracat ve ithalatına baktıktan sonra, Türkiye'nin tereyağı ihracatını ve ithalatını detaylı olarak ele almayı planlamaktayım.


Yazımın son bölümünde ise tereyağı gümrük mevzuatı ile ilgili bilgileri sizlerle paylaşacağım.

Bal İhracatı ve İthalatı

Bugünkü yazımda Dünya genelinde gerçekleştirilen bal ihracatı ve ithalatı ile ilgili olarak bilgiler vermeye çalışacağım.

Kısaca hangi ülkelerin bal ihracatında önce olduğunu, hangi ülkelerin başlıca bal ithalatçısı konumunda olduğunu bugünkü yazımı okuduktan sonra kavramış olacaksınız.

Son bölümde ise Türkiye'nin bal ihracat ve ithalat rakamlarına bakıp, Türkiye'den bal ihraç etmek için hangi prosedürlerin tamamlanması gerektiğini sizlere açıklamaya çalışacağım.

Dilerseniz sözü daha fazla dolandırmadan, Dünya bal ihracatı verilerini inceleyerek yazıma başlayalım.


Dünya Zeytinyağı İthalatı

Şuana kadar zeytinyağı ihracatı ile ilgili önemli bilgiler içeren bir kaç sayfa hazırlayıp web sitemde yayınladım.

Hazırlamış olduğum ve piyasada fazla bulunmayan verileri de içeren zeytinyağı ihracatı ile ilgili sayfalarım şunlardır:
  • Zeytinyağı ihracatı: Zeytinyağı hakkında genel bilgiler, zeytinyağı çeşitleri, en çok zeytinyağı ihraç eden ülkeler, yıllık bazda toplam zeytinyağı ihracatı, yıllık bazda küresel zeytinyağı ihracat fiyatları, Dünya zeytinyağı fiyatlarının Türkiye'nin zeytinyağı ihracatına etkisi gibi başlıklara bu yazımdan ulaşabilirsiniz.
  • Türkiye'nin zeytinyağı ihracatı: Türkiye'nin zeytinyağı ihracatı ne kadardır, Türkiye en çok hangi ülkelere zeytinyağı ihraç etmektedir gibi sorulara bu sayfamda cevap verdim.
  • Zeytinyağı ihracat teşvikleri: Zeytinyağı ihracatında verilen teşviklerin hangi koşullarda sağlandığını, bu yazımı okuyarak anlayabilirsiniz.
Bugün ise zeytinyağı dış ticaretinin farklı bir yüzene, ithalat alanı ile ilgili bilgileri sizlerle paylaşmak istiyorum.



Zeytinyağı İhracat Teşvikleri

Şuana kadar sitemde zeytinyağı ile ilgili olarak, Dünya çapında zeytinyağı ihracat istatistiklerini incelediğim "Zeytinyağı İhracatı" başlıklı yazımın yanı sıra, Türkiye'nin Zeytinyağı İhracatı'nı da çeşitli yönlerden irdeleyen bir diğer yazıyı daha kaleme almıştım.

Konu ile ilgili önemli bilgiler verdiği için yukarıda linklerden ilgili sayfalarımı okumanızı tavsiye ederim.

Türkiye, zeytinyağı üretimini desteklemek amacıyla zeytinyağı ihracatına ihracat teşvikleri vermektedir.

Söz konusu teşvikler her sene yapılan Ekonomi Koordinasyon Kurulu toplantısında tespit edilmekte, buna istinaden de  Para-Kredi ve Koordinasyon Kurulunca, Resmi Gazete'de "Tarımsal Ürünlerde İhracat İadesi Yardımları" başlığı altında yayınlanmaktadır.

Güncel olarak yürürlükte olan zeytinyağı ihracat teşvikleri, 14.Şubat.2015 tarihli Resmi Gazete'de yayınlanmış olan teşvikleri içermektedir.

Türkiye'nin Zeytinyağı İhracatı

Daha önceki yazılarımda Dünya zeytinyağı ihracatına ilişkin istatistikleri sizlerle paylaşmış, Dünya'nın önde gelen zeytinyağı ihracatçı ülkelerinin zeytinyağı ihracatına ait verilerini sizlerle aktarmıştım.

Bugünkü yazımda ise Türkiye'nin zeytinyağı ihracatı üzerinde duracağım. Cevaplandırmaya çalışacağım başlıca sorular şunlar olacaktır:
  1. Türkiye zeytinyağı ihracatı ne kadardır?
  2. Türkiye en çok hangi ülkelere zeytinyağı ihraç etmektedir?
  3. Türkiye hangi ambalajlarda ve hangi fiyatlar dahilinde zeytinyağı ihracatı yapmaktadır?

2015 Yılında Zeytinyağı İhracat Fiyatları Yükselebilir

İngiltere'nin ciddi gazetelerinden olan The Guardian'da 24.Temmuz.2015 tarihinde yayınlanan habere göre, bir numaralı zeytinyağı üreticisi ve ihracatçısı konumunda yer alan İspanya'nın kuraklık nedeniyle zeytinyağı rekoltesinde düşüş beklendiği belirtilmiştir.

Söz konusu haberde, ikinci büyük zeytinyağı ihracatçısı olan İtalya'nın ise "Xylella fastidio" isimli bakterinin zeytin ağaçlarında yol açtığı hasar nedeniyle, zeytinyağı üretiminde düşüş beklendiği yer almıştır.

Diğer büyük zeytinyağı üretici ülkeler olan Yunanistan ve Tunus'un olumlu geçen hava şartları dolayısı ile bol mahsul beklediği, fakat söz konusu ülkelerdeki üretim artışının İspanya ve İtalya'daki kayıpları karşılamaya yetmeyeceği belirtilmektedir.

İspanya, Dünya genelindeki en büyük zeytinyağı ihracatçısı ülke olup, yıllık bazda tek başına tüm Dünya zeytinyağı ihracatının yarısından biraz fazlasını karşılamaktadır. İtalya ise küresel zeytinyağı ihracatının %25'ini tek başına karşılayan bir ülke konumundadır.

Bu iki ana zeytinyağı ülkesinde meydana gelen üretim düşüşleri ise doğrudan zeytinyağı fiyatlarına yansımaktadır, çünkü diğer ülkelerin üretim artışları ile söz konusu düşüşün karşılanması mümkün değildir.

Ayrıca zeytinyağı tüketimi yıllık olarak yaklaşık %10 civarında artış göstermektedir. Süren yüksek talep de, üretimdeki düşüşle beraber zeytinyağı fiyatlarını yukarıya taşıyan etmenlerden birisi konumundadır.

Son olarak yükselen zeytinyağı fiyatlarının Türkiye'deki üreticileri nasıl etkileyeceği üzerinde durarak yazımı noktalamak istiyorum.

Küresel düzeyde yaşanan zeytinyağı fiyatlarındaki artış Türkiye'deki üreticileri ihracata yönlendirmektedir. Bunun en güzel örneği 2013 senesinde yaşanmıştır.


Yukarıdaki grafikten de görüleceği gibi 2013 senesinde yaşanan küresel zeytinyağı fiyat artışı, Türkiye'deki üreticileri ihracata yönlendirmiştir. Sadece 2013 yılında Türkiye 92 bin ton zeytinyağı ihraç edebilmiştir.

Diğer yıllarda ise fiyat yeteri kadar yüksek olmadığı için zeytinyağı üreticileri iç piyasaya satış yapmayı tercih etmişlerdir.

Zeytinyağı İhracatı

Bugünkü yazımda, 2014 yılı verileri ile Dünya genelinde gerçekleşen zeytinyağı ihracatı hakkında size detaylı bilgiler vermek istiyorum.

Yazıma başlamadan önce online arama yapıp, konu ile ilgili olarak ulaşabileceğim kaynakların bir listesini yapmak istediğimde, karşıma sınırlı sayıda hazırlanmış rapor çıktı. Bunlar içerisinde okumanızı önereceğim online araştırmaların listesi aşağıdadır.
  • Türkiye’de zeytin ve zeytinyağı üretimi, ihracatı, sorunlar ve öneriler, Ziraat Mühendisleri Odası tarafından, Aralık 2014 tarihinde hazırlanan bu raporda daha ziyade Türkiye'deki zeytinyağı üretimine dönük rakamlar yer almaktadır. Rapor güncel olmasına rağmen, uluslararası düzeyde zeytinyağı ithalat ve ihracat rakamlarını içermemektedir. 
  • Zeytin ve zeytinyağı sektör raporu, İstanbul Ticaret Odası tarafından hazırlanan raporda Türkiye'Nin zeytinyağı ihracat ve ithalat rakamlarının yanı sıra Dünya geneline ait zeytinyağı ticaretinin de istatistiklerine yer verilmiştir. Fakat hazırlanan rapor 2006 yılına ait olup güncelliğini yitirmiştir.

Zeytinyağı Hakkında Genel Bilgiler:

Zeytinyağı, temel olarak içermiş olduğu serbest yağ asitlerinin değerine göre sınıflandırılmaktadır. Zeytinyağı ne kadar az serbest yağ asidi içeriyorsa o kadar sağlığa faydalı olmakta ve fiyatı buna göre artmaktadır.

Zeytinyağının ticari değerini oluşturan serbest yağ asidi miktarı aşağıdaki etmenlerden etkilenmektedir:
  1. Zeytinyağının işlenme şekli: Isıl işleme tabii tutularak üretilen zeytinyağlarında serbest yağ asidi oranı yükselmektedir.
  2. Zeytinyağının çeşidi: Zeytinyağı üretiminde kullanılan zeytin çeşidine göre serbest yağ asidi miktarı değişebilmektedir.
  3. Hasat zamanı, hasadın yapılış şekli, zeytinlerde görülen hastalık durumu, zeytinyağının saklama biçimi de zeytinyağının kalitesini belirleyen asidite üzerinde önemli değişikliğe sebep veren etmenler arasındadır. 
Zeytinyağı Çeşitleri Nelerdir?

Türk Gıda Kodeksin'de yer alan "Zeytinyağı ve Pirina Yağı Tebliğinde" zeytinyağı çeşitlerine yer verilmiştir.

Buna göre zeytinyağı çeşitleri aşağıdaki gibidir.
  • Natürel sızma zeytinyağı (Extra Virgin Olive Oil, EVOO): Doğrudan tüketime uygun, serbest yağ asitliği oleik asit cinsinden her 100 gramda 0,8 gramdan fazla olmayan yağlar.
  • Natürel birinci zeytinyağı: (Virgin Olive Oil): Doğrudan tüketime uygun, serbest yağ asitliği oleik asit cinsinden her l00 gramda 2,0 gramdan fazla olmayan yağlar.
  • Riviera zeytinyağı (Riviera Olive Oil): Rafine zeytinyağı ile doğrudan tüketime uygun natürel zeytinyağları karışımından oluşan ve serbest yağ asitliği oleik asit cinsinden her l00 gramda l,0 gramdan fazla olmayan yağdır.
  • Rafine zeytinyağı: Ham zeytinyağının doğal trigliserid yapısında değişikliğe yol açmayan metotlarla rafine edilmeleri sonucu elde edilen ve serbest yağ asitliği oleik asit cinsinden her l00 gramda 0,3 gramdan fazla olmayan yağdır. Zeytin yetiştirilmesi ve hasadı esnasında yaşanan aksaklıklar sonucunda, hasat edilen zeytinin bir bölümünün hasarlı olduğu anlaşılmaktadır. Söz konusu zeytinlerden elde edilen yağlar doğrudan tüketime uygun olmadığı için, rafinasyon işlemi ile yüksek FFA, koyu renk ve koku olumsuzluklarından arındırılmakta, tekrar yenilebilir ve hoş hale getirilmektedir. Rafine zeytinyağları daha sonra natürel zeytinyağları ile karıştırılarak Riviera denilen ticari zeytinyağı çeşidi ortaya çıkmaktadır.



Boyalı Sac İthalatına Damping Soruşturması

23.Temmuz.2015 tarihli Resmi Gazete'de yayınlanan İthalatta Haksız Rekabetin Önlenmesine İlişkin Tebliğ (Tebliğ No 2015/27) ile Çin malı boyalı sac ürünleri için anti-damping soruşturması açılmasına karar verildiği bildirilmiştir.

Liman İşletmeciliği A.Ş. ve MMK A.Ş.tarafından yapılan damping soruşturması başvurusunda, Çin Halk Cumhuriyeti (ÇHC) menşeli soğuk haddelenmiş, galvanizlenip boyanmış sacların Türkiye’ye dampingli fiyatlarla ihraç edildiği ve bu durumun yerli üretim dalında zarara neden olduğu iddia edilmiştir.

Söz konusu başvuruda, Çin menşeli boyalı sacların ithalatına karşı önlem alınması talep edilmektedir.

Liman İşletmeciliği A.Ş. ve MMK A.Ş.tarafından yapılan başvuru sektörün bir diğer önemli firması olan Tezcan Galvanizli Yapı Elemanları San. Tic. A.Ş. tarafından da desteklenmiştir.

Hangi ürün için damping soruşturması açılmıştır?

Soruşturma konusu olan ürün Türk Gümrük Tarife Cetvelinde 7210.70.80.90.11 ve 7210.70.80.90.19 gümrük tarife istatistik pozisyonları (GTİP) altında sınıflandırılan boyalı saclardır.

Damping soruşturmasında süreç nasıl işleyecektir?

Türkiye'deki firmaların yapmış olduğu damping başvurusunun yeterli bilgi, belge ve delilleri içerdiği anlaşıldığından, İthalatta Haksız Rekabeti Değerlendirme Kurulunca, ÇHC menşeli söz konusu madde için, Yönetmeliğin 20'nci maddesi çerçevesinde damping soruşturması açılmasına karar verilmiştir.

Damping soruşturması Ekonomi Bakanlığı İthalat Genel Müdürlüğü tarafından yürütülecektir.


Eğer yapılan soruşturma neticesinde Çin'in boyalı sac üretiminde damping yaptığı tespit edilirse, Çin malı ürünlerin ithalatında anti-damping vergisi uygulamasına karar verilecektir.

İlgili tebliğe aşağıda yer verilmiştir.

Bisiklet Lastiği İthalatında Anti-Damping Vergisi

24.Temmuz.2015 tarihli Resmi Gazete'de yayınlanan, İthalatta Haksız Rekabetin Önlenmesine İlişkin 2015/35 sayılı tebliğe istinaden, Çin Halk Cumhuriyeti (ÇHC), Tayland, Hindistan, Malezya ve Endonezya menşeli bisiklet lastiklerine ithalat esnasında uygulanan anti-damping vergisinin devam ettirilmesine karar verilmiştir.

Yapılan gözden geçirme soruşturması neticesinde, söz konusu ülkelerin bisiklet lastiği üretiminde dampingli ürün ürettikleri tespit edilmiştir.

Söz konusu dampingli ürünlerin ithalatının, Türkiye'deki yerli üreticiler üzerinde negatif etkisi olduğu yapılan soruşturma neticesinde saptanmıştır.

Bisiklet lastiği üretiminde damping nasıl yapılıyor?

Sentetik ve doğal kauçuk ise bisiklet lastiği üretiminin temel ham maddesi konumundadır.

Yapılan anti-damping soruşturması sürecinde, Çin'in bisiklet lastiği üreticilerine çok ucuz fiyatla sentetik kauçuk temin ettiği, böylece Çin'li üreticilerin Dünya genelindeki fiyatların çok altında fiyatlarla üretim yapabildikleri anlaşılmıştır. 

Ayrıca, Tayland ve Endonezya'nın doğal kauçuk üretiminin %70'ini karşıladıkları ve yine bu ülkelerin bisiklet lastiği üreticilerine piyasa fiyatının altında doğal kauçuk temin ettikleri sonucuna ulaşılmıştır.

Hangi GTİP Numaralı ve Hangi Ülke Menşeli İthalatlarda Anti-Damping Vergisi Alınacaktır? Alınacak olan anti-damping vergisi oranı nedir?

Aşağıdaki grafikte, ithalat esnasında anti-dampinge tabii ürünler için, herbir ülke menşeli üründen alınmaya devam edilecek anti-damping vergisi miktarı belirtilmektedir.


Söz konusu tebliğe aşağıda yer verilmiştir.

2014 Yılında En Çok İthalat Yaptığımız 20 Ülke

Daha önceki yazılarımdan birisinde Türkiye'nin 2014 yılı içerisinde en çok ihracat yaptığı 20 ülkeyi açıklamıştım.

Bugünkü yazımda ise Türkiye'nin 2014 yılında en çok ithalat yapmış olduğu ülkeleri, grafik üzerinden açıklamaya çalışacağım.

Dış ticaret istatistikleri 1 yıl geç yayınlandığı için yazının yazılmış olduğu zaman diliminde en güncel veriler 2014 yılına ait ihracat ve ithalat istatistikleriydi.

Bazı sitelerde 2015 yılı Nisan ayında 2015 yılına ait dış ticaret istatistiklerinin yayınlandığını görüyorum.

Elbette forum tarzı siteleri yazan arkadaşlar, dış ticaret ile fazla ilgilenmedikleri için konuya tam vakıf olamayabiliyorlar.

2015 yılı içerisinde yayınlanan dış ticaret istatistikleri, 2015 yılına ait aylık bazda ihracat ve ithalat verilerini bize sunmaktadır.

Dilerseniz gerekli uyarıyı yapıp, 2014 yılına ait Türkiye'nin en çok ithalat yaptığı ülkeleri incelemeye başlayalım.

En Fazla Dış Ticaret Yapan Ülke Hangisidir?

Bir ülkenin bir yıl içerisinde yapmış olduğu ithalat ve ihracatının toplamına dış ticaret hacmi denilmektedir.

Örneğin Türkiye 2014 yılında 242 milyar dolarlık ithalat yaparken, 157 milyar dolarlık da ihracat yapmıştır. Dolayısı ile Türkiye'nin 2014 yılındaki dış ticaret hacmi ithalat ve ihracat rakamlarının toplamı olan 399 milyar dolardır.

Peki, Dünya genelinde en fazla dış ticaret hacmine sahip olan ülke hangisidir?

Dünya üzerinde, 2014 yılı itibari ile en fazla dış ticaret yapan ülke Çin Halk Cumhuriyeti'dir. 2014 yılı içerisinde Çin 2,34 trilyon dolar ihracat, 1,96 trilyon dolar da ithalat yapmıştır.

2014 yılı için Çin'in dış ticaret hacmi ise 4,30 trilyon dolardır.

Çin'in 2014 Yılı İhracatı:

Aşağıdaki grafikte Çin'in 2014 yılında en fazla ihracat yaptığı 10 ülke yer almaktadır. Daha önce de belirttiğim gibi Çin'in 2014 yılı ihracatı ise 2,34 trilyon dolardır.

Çin'in 2014 Yılı İthalatı:

Aşağıdaki grafikte Çin'in 2014 yılında en fazla ithalat yaptığı 10 ülke yer almaktadır. Daha önce de belirttiğim gibi Çin'in 2014 yılı ithalatı ise 1,96 trilyon dolardır.

En Fazla İhracat Yapan Ülke Hangisidir?

2014 yılı itibari ile Dünya genelinde en fazla ihracat yapan ülke Çin Halk Cumhuriyeti'dir. Çin 2014 yılında 2,34 trilyon dolarlık ihracat yapmıştır.

Çin'in yapmış olduğu ihracatın büyüklüğünü daha iyi anlayabilmek için Türkiye'nin aynı yıl içerisinde yapmış olduğu ihracat ile karşılaştırmamız mümkündür.

Türkiye 2014 yılı içerisinde 157 milyar dolarlık ihracat yapmıştır. Çin'in yapmış olduğu ihracat, Türkiye'Nin yapmış olduğu ihracatın neredeyse 15 katıdır.

Çin'in En Fazla İhracat Yaptığı Ülkeler:

Aşağıdaki grafikte Çin'in 2014 yılında en fazla ihracat yaptığı 10 ülkeye yer verilmiştir.


  1. ABD: Çin'in 2014 senesinde en çok ihracat yapmış olduğu ülke ABD'dir. Çin 2014 yılında ABD'ye 397 milyar dolar tutarında ihracat yapmıştır.
  2. Hong Kong: Çin, 2014 yılında Hong Kong'a 363 milyar dolarlık ürün ihraç etmiştir.
  3. Japonya: Çin, 2014 yılında Japonya'ya 149 milyar dolarlık ürün ihraç etmiştir.
  4. Güney Kore: Çin, 2014 yılında Güney Kore'ye 100 milyar dolarlık ürün ihraç etmiştir.
  5. Almanya: Çin, 2014 yılında Almanya'ya 72 milyar dolarlık ürün ihraç etmiştir.
  6. Hollanda: Çin, 2014 yılında Hollanda'ya 64 milyar dolarlık ürün ihraç etmiştir.
  7. Vietnam: Çin, 2014 yılında Vietnam'a 63 milyar dolarlık ürün ihraç etmiştir.
  8. Birleşik Krallık: Çin, 2014 yılında Birleşik Krallık'a 57 milyar dolarlık ürün ihraç etmiştir.
  9. Hindistan: Çin, 2014 yılında Hindistan'a 54 milyar dolarlık ürün ihraç etmiştir.
  10. Rusya Federasyonu: Çin, 2014 yılında Rusya Federasyonu'na 53 milyar dolarlık ürün ihraç etmiştir.

En Fazla İthalat Yapan Ülke Hangisidir?

Dünya genelinde en fazla ithalat yapan ülke Amerika Birleşik Devletleri'dir. ABD'nin 2014 yılı ithalatı 2,40 trilyon dolardır.

ABD'nin ithalatının ne kadar büyük olduğunu anlayabilmek için, karşılaştırma amacıyla Türkiye'nin 2014 yılı ithalat rakamını kullanabiliriz. Türkiye 2014 yılında 242 milyar dolarlık ithalat yapmıştır.

Yukarıdaki karşılaştırmadan anlaşılacağı gibi ABD'nin 2014 yılında yapmış olduğu ithalat Türkiye'nin yaklaşık 10 katına eşittir.

ABD'nin En Fazla İthalat Yaptığı Ülkeler:

Aşağıdaki grafikte ABD'nin en fazla ithalat yaptığı ülkelere yer verilmiştir.

  1. Çin: ABD'nin en çok ithalat yapmış olduğu ülke Çin'dir. Çin'in 2014 yılı içerisindeki ihracatı 486 milyar dolardır.
  2. Kanada: ABD'ye en fazla ihracat yapan ikinci ülke ABD'nin kuzey komşusu olan Kanada'dır. Kanada 2014 yılında ABD'ye 352 milyar dolar ihracat yapmıştır.
  3. Meksika: ABD'ye en fazla ihracat yapan üçüncü ülke ABD'nin güney komşusu olan Meksika'dır. Meksika 2014 yılında ABD'ye 296 milyar dolar ihracat yapmıştır.
  4. Japonya: 2014 yılında ABD'ye 137 milyar dolarlık ihracat yapmıştır.
  5. Almanya: 2014 yılında ABD'ye 125 milyar dolarlık ihracat yapmıştır.
  6. Güney kore: 2014 yılında ABD'ye 71 milyar dolarlık ihracat yapmıştır.
  7. Birleşik Krallık (İngiltere): 2014 yılında ABD'ye 54 milyar dolarlık ihracat yapmıştır.
  8. Suudi Arabistan: 2014 yılında ABD'ye 48 milyar dolarlık ihracat yapmıştır.
  9. France: 2014 yılında ABD'ye 47 milyar dolarlık ihracat yapmıştır.
  10. Hindistan: 2014 yılında ABD'ye 46 milyar dolarlık ihracat yapmıştır.
Türkiye ise 2014 yılında ABD'ye 7,76 milyar dolarlık ihracat gerçekleştirmiş olup, ülkemiz ABD'ye en fazla ihracat yapan 38. ülke konumundadır.

Asya'da En Çok İthalat Yapan 20 Ülke

Asya dış ticaret işlemlerinde büyük ivme yakalamış ülkeleri bünyesinde barındırmaktadır.

İkinci Dünya Savaşı'nın bitmesiyle beraber tekrar sanayi hamlesi yapan Japonya, Asya'da yer alan ve ihracat odaklı olarak büyümeyi başarmış ilk ülke olarak göze çarpmaktadır.

Japonya'yı, yaşadığı iç savaştan bölünerek çıkan Güney Kore takip etmiştir. Daha sonra komünist düzenden kapitalist düzene geçişi sağlayan Çin ve Vietnam da bölgenin önemli birer ihracat ülkesi olmuşlardır.

Asya ülkelerinde ihracat artışı ile gerçekleşen refah yüksekliği beraberinde ithalatı da adeta patlatmıştır.

2014 yılında Asya ülkelerinin yapmış olduğu ithalat Avrupa ülkelerinin yapmış olduğu ithalattan oldukça fazladır.

Bu da bize ticaretin dengesinin doğuya doğru dönmekte olduğunu gösteren en temel göstergelerden birisi olmuştur.


Bugünkü yazımda sizlere Asya'da en çok ithalat yapan 20 ülkeyi tanıtmaya çalışacağım. Eğer Dünya genelinde ithalatın nasıl şekillendiğini detaylı olarak görmek istiyorsanız, 2014 yılında en çok ithalat yapan 100 ülke, Avrupa'da en çok ithalat yapan 20 ülke ve Afrika'da en çok ithalat yapan 20 ülke başlıklı yazılarıma da göz atabilirsiniz.

Afrika'da En Çok İthalat Yapan 20 Ülke

2014 yılında bütün Afrika kıtasının yapmış olduğu ithalat 599 milyar dolar civarındadır. Bu rakam yaklaşık 16 milyon nüfusa sahip Hollanda'nın 2014 yılında yapmış olduğu ithalata eşittir.

Afrika'nın yıllık bazda yapmış olduğu ithalat rakamı her ne kadar oldukça düşük gözükse de, Afrika'da yer alan ülkeler hemen hemen her çeşit uygun fiyatlı tüketim malına ihtiyaç duyduklarından dolayı, Afrika ülkeleri Türkiye için önemli bir alternatif ihracat pazarı konumundadır.

Türkiye'nin Afrika ülkelerine yapmış olduğu ihracat ise 2012 yılından beri 13 milyar dolar civarında seyretmektedir.

2014 yılında Türkiye Afrika'dan 7,15 milyar dolar tutarında ürün ithal etmiştir.

Bugünkü yazımın özellikle alternatif ihracat pazarları arayan firmalar açısından faydalı olacağını umuyorum.


Dilerseniz sözü daha fazla uzatmadan, grafik yardımı ile Afrika'nın en büyük ithalatçı ülkelerini tanımaya başlayalım.

Avrupa'da En Çok İthalat Yapan 20 Ülke

Tüm Dünya ülkelerinin yapmış oldukları toplam ithalatın yaklaşık %30'u, Avrupa ülkeleri tarafından gerçekleştirilmektedir.

Batı Avrupa'da yer alan devletlerin kendi aralarında kurmuş oldukları ortak pazar ve ekonomik birlik, Avrupa ülkelerinin hem kendi aralarında yapmış oldukları ticaretin gelişmesine olanak sağlamış, hem de bu ülkelerin ekonomik birliklerinin dışındaki ülkelerle yapmış oldukları ithalat ve ihracat işlemlerini arttırmıştır.

Her ne kadar Almanya haricindeki Avrupa Birliği ülkeleri son yaşanan küresel finansal krizin etkilerinden tam anlamıyla kurtulmuş gözükmeseler de, Avrupa'da yer alan ülkelerin ithalat ve ihracatlarının yaşamış oldukları ekonomik durgunluğa rağmen arttığı gözlenmektedir.

Örneğin, İspanya, 2008 yılı sonrasında yaşamış olduğu finansal kriz ve arkasından gelen işsizlik dalgasına rağmen, ihracat ve ithalatını düzenli olarak arttırmayı başarmıştır.


Bugünkü yazımda Avrupa'da en çok ithalat yapan ilk 20 ülkenin verilerini sizlerle paylaşmak istiyorum.

2014 Yılında En Çok İthalat Yapan 100 Ülke

Bugünkü yazımda Dünya genelinde 2014 yılı içerisinde en çok ithalat yapan ülkeleri incelemek istiyorum.

Yazımın ilk bölümünde en çok ithalat yapan 20 ülkenin ayrıntılı ithalat verilerine yer vereceğim.

Daha sonraki bölümlerde ise 20'şerli setler halinde 2014 yılında en fazla ithalat yapmış olan 80 ülkenin verilerini daha sizlerle paylaşmış olacağım.

Böylece toplamda 2014 yılında en çok ithalat yapmış ilk 100 ülkeyi incelemiş olacağım.

Yazımda kullanmış olduğum veriler www.trademap.org sitesinde yer almaktadır.

Trade Map, Birleşmiş Milletler ve Dünya Ticaret Örgütü'nün ortaklaşa yürütmüş oldukları bir organizasyon olan The International Trade Centre (ITC) tarafından hazırlanan bir web sitesidir.

ITC, Trade Map isimli web sitesinde yayınlamış olduğu istatistikleri ise "United Nations Commodity Trade Statistics Database" isimli veri tabanından almaktadır.

Söz konusu siteler ve istatistikler Dünya genelince en güvenilir dış ticaret verilerine sahip kurumların yayınlarıdır.

2014 Yılında En Fazla İthalat Yapan 100 Ülke
Dilerseniz yazıma 2014 yılında en fazla ithalat yapmış olan ilk 20 ülkenin verilerini inceleyerek başlayayım.

Türkiye'nin İspanya'ya İhracatı

İspanya Avrupa Birliği içerisindeki büyük ekonomilerden birisidir.

46,4 milyonluk nüfusu, 1.40 trilyon USD'lik gayrisafi yurt içi hasılası (GSYİH) ile İspanya ekonomik ve sosyal açıdan önde gelen Avrupa devletlerindendir.

İspanya, Avrupa Birliği içerisinde euro bölgesine dahil ülkelerden birisi olup, resmi para birimi Euro'dur. Bu yüzden İspanya firmaları ile yapılan ithalat ve ihracat işlemlerinde genellikle USD değil de, EUR kullanılmaktadır.

İspanya, 2014 istatistiklerine göre, Dünya genelinde en çok ihracat yapan 19 ülke konumunda iken, yine İspanya Dünya genelinde en fazla ithalat yapan 15. ülkedir.

İspanya doğal kaynak yönünden Avrupa'nın en önemli ülkelerinden birisidir. Turizm, madencilik ve tarım oldukça gelişmiştir. Örneğin, İtalya'nın ihraç etmiş olduğu zeytin ve zeytin yağlarının önemli bir kısmı İspanya menşelidir.

İspanya genç nüfusunun önemli ölçüde işsizlik sorunu vardır. Ayrıca ekonomisi son yıllarda büyümek bir yana küçülme eğilimine girmiş durumdadır.


2008 yılında küresel bazda yaşanan ekonomik krizin Avrupa'da en çok etkilediği ülkelerden birisi İspanya olmuştur. 2008 küresel ekonomik krizinin ardından İspanya'da yaşanan finansal kriz ülke ekonomisinin büyümesini 2008 ila 2013 yılları arasında negatif düzeyde veya sıfıra yakın seviyelerde tutmuştur.

2014 yılı ile beraber İspanya'nın ekonomik büyümesi tekrar pozitife geçmiş durumdadır.

Türkiye'nin İthalatının Ödeme Şekillerine Göre Dağılımı Nasıldır?

Bundan bir önceki yazımda Türkiye'nin ihracatının ödeme şekillerine göre dağılımını incelemiştim.

Tuik'in hazırlamış olduğu istatistiklerden derlemiş olduğum grafiklerin de yardımı ile, Türkiye'nin ihracatında ağırlıklı olarak mal mukabili ödeme yönteminin kullandığını hep beraber görmüştük.

Bugün ise Türkiye'nin ithalatında hangi ödeme yöntemlerini hangi oranlarda kullandığını inceleyeceğiz.

Yazımda kullanacağım veriler Tuik kaynaklıdır.

Tuik, "ödeme şekillerine göre ithalat" istatistiğini, gümrük beyannamelerine ithalatçı firmaların gümrük müşavirleri tarafından girilmiş verilerden alarak hazırlamaktadır.

Söz konusu istatistik altında yer alan ödeme yöntemleri kullanım kolaylığı sağlamak amacıyla, mal mukabili ödeme, peşin ödeme, vesaik mukabili ödeme, akreditif ve bedelsiz ithalat olmak üzere toplam 5 ana başlık altında toplanmıştır.


Dilerseniz daha fazla vakit kaybetmeksizin Türkiye'deki ithalatçıların hangi ödeme yöntemlerini kullanarak yurtdışından mal satın aldıklarını grafik yardımı ile incelemeye başlayalım.

Türkiye'nin İhracatının Ödeme Şekillerine Göre Dağılımı Nasıldır?

Dış ticarette kullanılan ödeme yöntemleri peşin ödeme, mal mukabili ödeme, vesaik mukabili ödeme, akreditifli ödeme ve banka ödeme yükümlülüğü olarak sınıflandırılmaktadır.

Banka ödeme yükümlülüğü 2013 yılı itibari ile kullanıma giren bir ödeme şekli olup, ithalat ve ihracat işlemlerinde henüz çok nadir olarak kullanılmaktadır.

Bu yüzden mevcut durumda ihracat ve ithalat işlemlerinde alıcı ve satıcılar arasında ödemeler temel olarak 4 ödeme yöntemi kullanılarak yapılmaktadır.

Peki, Türkiye'deki firmalar yapmış oldukları ihracat işlemlerinde hangi ödeme yöntemini daha çok tercih etmektedirler?

Ya da bir diğer deyişle, Türkiye'deki ihracatçı firmalar hangi ödeme yöntemini kullanarak mallarını yurt dışındaki alıcılara satabilmektedirler.


Bugünkü yazımda, TUİK verilerinden derlemiş olduğum grafikler yardımı ile, Türkiye'nin ihracatında hangi ödeme yöntemlerinin hangi oranlarda kullanıldığını açıklamaya çalışacağım.

Çin Malı Kapı Kilitleri İthalatına Anti-Damping Vergisi

Çin malı kapı kilitleri ithalatı esnasında uygulanmakta olan anti-damping vergisi, uygulanan vergi oranları değiştirilmekle beraber, beş yıl daha uzatıldı.

16 Temmuz 2015 tarihinde Resmi Gazete'de yayınlanan, "İthalatta Haksız Rekabetin Önlenmesine İlişkin Tebli̇ğ (Tebli̇ğ No: 2015/30)" ile beraber, tebliğin yayınlandığı tarihten itibaren 5 yıl boyunca, Çin Halk Cumhuriyeti menşeili kapı kilitleri ithalatına uygulanan anti-damping vergisi uygulanmasının sürdürülmesine karar verilmiştir.

Aşağıda Gümrük Tarife İstatistik Pozisyonları verilen Çin Halk Cumhuriyeti menşeili ürünler için uygulanacak olan anti-damping vergisi oranı 4,00 ABD doları / Kg olarak belirlenmiştir.
  • 8301.40.11.00.00 G.T.İ.P. numaralı silindirli kapı kilitleri (elektromekanik, elektromanyetik, tam elektronik olanlar hariç), 
  • 8301.40.19.00.11 G.T.İ.P. numaralı soğuk hava deposuna mahsus olanlar (elektromekanik, elektromanyetik, tam elektronik olanlar hariç),
  • 8301.40.19.00.19 G.T.İ.P. numaralı diğerleri (elektromekanik, elektromanyetik, tam elektronik olanlar hariç),
  • 8301.60.00.00.00 G.T.İ.P. numaralı yalnız kapı kilitleri için silindir-bareller ile kilit kasası.

Söz konusu tebliğin tam metnine aşağıda yer verilmiştir.

Türkiye İtalya'ya Hangi Ürünleri İhraç Etmektedir?

Okumaya henüz başladığınız bu yazımda Türkiye'nin İtalya'ya ihraç etmiş olduğu başlıca ürünleri sizlere tanıtmayı planlıyorum. 

Bundan bir önceki yazımda Türkiye'nin İtalya'ya yapmış olduğu toplam ihracatı yıllar itibari ile incelemiştik. Dileyen arkadaşlar söz konusu yazıyı okuyarak, Türkiye'nin İtalya'ya olan ihracatının yıllar itibari ile nasıl değiştiğini daha iyi anlayabilirler.

Bugün ise kısaca Türkiye'nin hangi ürünleri İtalya'ya ihraç ettiğini inceleyeceğiz. 

Yazımda kullanmış olduğum veriler TUİK kaynaklıdır. TUİK'ten almış olduğum verileri kendim derleyerek yazımı hazırladım. Verileri derleme süreci yaklaşık 4-5 saatlik bir zamanımı aldı.

Türkiye 2014 yılı içerisinde İtalya'ya yaklaşık 7,14 milyar ABD doları tutarında mal satmıştır. 


Ürün grupları bazında sadeleştirme yapmak amacıyla sadece 40 milyon ABD doları üzerinde satış yapılan mallar aşağıda yer alan grafikte gösterilmiştir. Buna göre 2014 yılı içerisinde Türkiye'nin İtalya'ya yapmış olduğu ihracat 37 mal kaleminde 40 milyon ABD dolarının üzerindedir.

Türkiye'nin İtalya'ya İhracatı

Avrupa Birliği içerisinde yer alan İtalya, 61 milyon'a yaklaşan nüfusu, 1,84 trilyon USD'lik gayrisafi yurt içi hasılası (GSYİH) ile önemli bir ülke konumundadır.

İtalya, Avrupa Birliği içerisindeki euro bölgesi ülkelerinden birisi olup, para birimi Euro'dur.

İtalya, Dünya genelinde önemli bir ihracat ve ithalat ülkesidir.

İtalya, gıda'dan tekstile, araba üretiminden soğutma sanayine, gözlük üretiminden ayakkabı imalatına kadar pek çok alanda dünyaca ünlü markalar yaratabilmiş bir ülke konumundadır.

Ferrari, Gucci, Prada, Giorgio Armani, Martini, Dolce & Gabbana, Barilla, Chicco, Benetton, Gruppo Generali, Pirelli, Lamborghini, Nutella, Versace, Alfa Romeo, Fiat, Ariston belli başlı Dünya'ca meşhur İtalyan markalarıdır.


Yaratmış olduğu Dünya çapındaki markaların haricinde, İtalyan ekonomisi, işini yapmaktan zevk alan yöneticilere ve çalışanlara sahip, belirli konularda kurumsallaşmış, köklü aile şirketleri konumundaki ihracat ağırlıklı KOBİ'ler tarafından da desteklenmektedir.

İhracat Nasıl Yapılır?

Türkiye devlet politikası olarak 1980'li yıllardan itibaren ihracatı desteklemektedir.

Buna paralel olarak, ihracat yapacak firmaların olabildiğince az sayıda bürokratik işlemler neticesinde, ihracat yapabilmelerine olanak sağlayacak yasal düzenlemeler yürürlüğe konulmuştur.

Bugünkü yazımda, en sade şekli ile ihracatın nasıl yapıldığını açıklamaya çalışacağım.

Nasıl İhracat Yapılır? Adım 1: İhracatçı sıfatı kazanılması

İhracat yapabilmek için ihracatçı sıfatı kazanmak gerekmektedir. Yalnızca ihracatçı sıfatı kazanmış firmalar ihracat yapabilmektedirler.

İhracat yönetmeliğine göre vergi numarası sahibi olan ve ihracatçı birliklerine üye olmuş tüm işletmeler ihracatçı sıfatını kazanmış olmaktadırlar. İsterseniz aşağıda ihracatçı sıfatını kazanmak için yapılması gerekenleri detaylı olarak açıklayalım.

İhracat Nedir?

İhracat, Arapça kökenli bir kelime olup TDK Güncel Sözlüğün'de dış satım olarak karşılık bulmaktadır. İngilizce karşılığı ise export veya exportation'dır.

İhracat, bir ülke sınırları içerisinde elde edilen ürünlerin veya üretilen malların, bir diğer ülkede yer alan alıcılara satılması işlemidir.

İhracat işleminin tersine, yani yabancı ülkelerde elde edilmiş ürünlerin veya yabancı ülkelerde üretilmiş malların, satın alınıp, yurda getirilmesi işlemine ise, ithalat denilmektedir.

İhracatın, insanlığın yaratmış olduğu kültür ve ekonomik refah düzeyi üzerinde çok önemli bir yeri bulunmaktadır.

Temel olarak bir yörede bolca yetişen ürünlerin, diğer bölgelerde bolca yetişen diğer ürünlerle takas edilmesi (barter) şeklinde işlemeye başlayan ilk ihracat işlemleri, paranın bulunması ile beraber gelişerek günümüzdeki şeklini almıştır.


Her ne kadar, küresel ekonomi ve ihracat odaklı kalkınma gibi iktisat terimleri ile açıklanmaya çalışılsa da, ihracatın temel prensibi ilk zamanlardan günümüze kadar fazla değişmemiştir.

Ürünler, bol ve rekabetçi olarak üretildikleri yerlerden, az ve daha maliyetli üretildiği yere doğru adeta akmaktadırlar. Bu akış ise ihracat ve ithalat işlemleri ile olmaktadır.

Dilerseniz ihracat kavramını ve ihracatın nasıl bir ekonomi üzerinden yürüdüğünü örnekler vererek açıklamaya çalışalım:

Bir Palete Kaç Karton Yüklenebilir?

Daha önce bir konteynere kaç palet yüklenebileceğine dair yazılar yazmıştım. Söz konusu yazılarımda 20 ft'lik ve 40 ft'lik konteynerlere kaçar adet euro palet ve standart palet sığdığını konteyner yerleşim planları vasıtası ile göstermiştim.

İsteyen arkadaşlar, "Konteyner ve Tır Palet Yükleme Adetleri" başlıklı yazımdan hem konteynerler için, hem de tenteli tırlar için yapmış olduğum yükleme planlarına ulaşabilirler.

Bugün ise biraz daha farklı bir açıdan uluslararası taşımalar için yükleme süreçlerine yaklaşmak istiyorum. Her bir palete kaç adet karton koli yerleştirebiliriz sorusuna yanıt arayacağım.

Bugünkü yazımda online ve ücretsiz bir yükleme aracıyla, bir palete kaç koli yüklenebileceğini göstereceğim.

Kullanacağım palet yükleme aracı online olarak çalışmakta ve tamamen ücretsiz olarak faydalanabileceğiniz bir web sitesidir. Söz konusu siteye ücretsiz kayıt olma zorunluluğunuz da yok, ama eğer ücretsiz üye olursanız yaptığınız palet yükleme planlarını kaydetme şansına sahip oluyorsunuz.

Kullandığım web sitesinin sanırım tek kusuru İngilizce olması, fakat dış ticaret ile uğraşan kişilerin en azından temel düzey İngilizce bilgisine sahip olduğunu varsayarsak, bu durumun da fazla bir sorun teşkil etmeyeceğini öngörebiliriz.

Dilerseniz ön bilgilendirmeyi burada bırakıp, yazımın konusunu teşkil eden web sitesini sizlere tanıtmaya başlayayım.

Almanya ve ABD Menşeili PVC-S İthalatında Anti-Damping Vergisi Devam Edecek

1994 GATT anlaşması çerçevesinde, uluslararası ticarete konu olan sanayi malları için ülkelerin birbirlerine karşı tarife dışı engeller uygulaması yasaklanmıştır.

Ayrıca, sanayi mallarına uygulanacak gümrük tarifelerinin de En Çok Kayrılan Ülke Prensibine göre, tüm DTÖ üyesi ülkeler için aynı olacak şekilde belirlenmesi kararlaştırılmıştır.

Yukarıda kısaca açıkladığım, uluslararası ticaretin temel prensiplerinden birisi olan, en çok kayrılan ülke prensibinin, bir kaç istisnası bulunmaktadır.

Bu istisnalardan birisi de, şekil şartlarına uygun olarak düzenlenmiş anti-damping soruşturmaları neticesinde konulacak olan, anti-damping vergileridir.


Türkiye'nin, 3904.10.00.00.19 Gümrük Tarife İstatistik Pozisyonu'na kayıtlı yalnız süspansiyon tipi polivinil klorür” (PVC-S) ürünlerinin ithalatında Almanya, Amerika Birleşik Devletleri (ABD), İtalya ve Romanya için uygulamakta olduğu anti-damping vergisi, yapılan yeni başvuru üzerine yalnızca Almanya ve Amerika Birleşik Devletleri menşeili ürünler için uygulanmaya devam edecektir.

Söz konusu tebliğe ve uygulanacak anti-damping vergisi oranlarına aşağıda yer verilmiştir.

Peşin Ödeme Nedir? Nasıl İşler?

Uluslararası ticarette peşin ödeme denildiğinde, akla, alıcıların sevkiyat öncesinde mal bedeline ait ödemeyi yapmış oldukları durumlar gelmelidir.

Peşin ödeme ihracatçı için en avantajlı ödeme yöntemidir. Peşin ödemede mallar alıcıya sevk edilmeden önce ödeme ihracatçı tarafından alınmaktadır.

Hatta bazı durumlarda ihracatçı siparişe başlamadan peşin ödemenin bir kısmını veya tamamını almakta ve böylece kendisini sipariş iptali riskine karşı da güvence altına alabilmektedir. (Cash with Order)

Peşin ödemeler genellikle elektronik havale (wire transfer) ile ithalatçının bankasından ihracatçının bankasına ulaştırılmaktadır. 


Peşin ödemeler ithalatçılar açısından ise en dezavantajlı ödeme yöntemidir.
Peşin ödemede ısrar eden ihracatçıların müşterilerini daha esnek ödeme yöntemleri öneren rakiplerine kaptırma riski bulunmaktadır.

Cash in Advance Nedir?

Cash in advance, dış ticarette kullanılan bir ödeme yöntemi olan peşin ödemenin İngilizce karşılığıdır.

Peşin ödeme yönteminde ihracatçı mal bedelini yükleme öncesinde almaktadır.

Bazı hallerde ithalatçı firmalar mal bedelini siparişi verir vermez göndermektedirler. Bu şekilde gerçekleştirilen peşin ödemeye İngilizce "Cash with Order" denilmektedir.

Bazı durumlarda ise ithalatçı firmalar siparişi vermekte fakat ödemeyi yüklemeden ancak 1 hafta kadar önce yapmaktadırlar. Bu şekilde gerçekleşen peşin ödemelere ise "Cash before Delivery" denilmektedir.

Peşin ödeme şeklinde mal bedeli ihracatçı firmaya T/T olarak isimlendirilen uluslararası elektronik banka transferi yoluyla gelmektedir.

Genellikle düşük tutarlı işlemlerde kullanılan peşin ödeme yöntemi, ihracatçı firmaların ellerinin güçlü olduğu durumlarda kullanım alana yakalayabilmektedirler.


Türkiye'nin üretmiş olduğu pek çok ürünün satışında küresel rekabet fazla olduğu için, Türkiye'deki ihracatçı firmaların peşin ödeme ile ihracat yapma şansı fazla olmamaktadır.

Vesaik Mukabili Ödeme Nedir? Özellikleri Nelerdir?

Vesaik mukabili, ihracatçı firmanın yüklemeyi yapmasına müteakip, ihracat evraklarını, ihracata konu olan mal bedelinin tahsil edilmesi amacıyla bankasına bir tahsil talimatı ile birlikte verdiği, tahsil talimatını alan bankanın ise yurtdışındaki tahsil bankası aracılığı ile mal bedelinin peşin olarak tahsil edilmesi veya ödemenin belirli bir vadede yapılacağının kabul edilmesi karşılığında ithalatçıya evrakları teslim etmesi şeklinde işleyen bir ödeme şeklidir.

Vesaik mukabili ödemeler özellikle denizyolu yüklemelerinde ihracatçılar için kısmi ödeme güvencesi sağlamaktadır, çünkü ithalatçı bankasından evrakları teslim almaksızın malları çekemeyecektir.

Normal şartlar altında ithalatçı firmanın bankasından evrakları alabilmesinin yegane koşulu vesaik bedelinin ödenmesi veya ödemenin ileri bir tarihte yapılacağının kabul edilmesidir.

İhracatçı firmalar açısından vesaik mukabili ödemenin en önemli risk unsuru ise ithalatçının evrakları almak için bankasına başvuruda bulunmamasıdır.

Bankaların vesaik mukabili ödemelerde, ödemeye ilişkin herhangi bir sorumlulukları olmadığı için, ithalatçının evrakları almak için bankasına başvurmaması durumunda tüm risk ihracatçının omuzlarına yıkılmaktadır.


Bugünkü yazımda vesaik mukabili ödemenin özelliklerini ve pratik hayatta kullanılan şekli ile işleyişine ait detayları sizlerle paylaşmak istiyorum.

Documentary Collection (D/C) Nedir?

Bundan bir önceki yazımda uluslararası ticarette kullanılan ödeme yöntemlerinin birden fazla İngilizce terim karşılığı olduğunu belirtmiştim.

Bu şekilde çoklu kullanımların en önemli sebebini, pratik hayatta kullanılan dış ticaret jargonu ile üst düzey kullanımlarda yer alan tanımlar arasındaki farklılıklar oluşturmaktadır.

Bugünkü yazımın başlığında yer alan "documentary collection" terimi, vesaik mukabili ödeme kurallarında geçen formal bir tabir olup, genellikle uluslararası ticaretin finansmanı alanında çalışan bankacılar tarafından kullanılmaktadır.

Bazı bankacıların ise "documentary collection" yerine yalnızca "collection" terimini kullandıkları görülmektedir.

Günlük hayatta ise ihracatçı ve ithalatçı firmalarda çalışan dış ticaret uzmanları vesaik mukabili ödeme için daha çok cash against documents veya CAD terimlerini kullanmaktadırlar.


Documentary collection veya collection terimlerinin çıkış noktası olan vesaik mukabili ödemelere ait kural kitabının tam ismi ise "The Uniform Rules for Collections, 1995 Revision, ICC Publication No. 522" 'dir.

Cash Against Documents (CAD) Nedir?

Dış ticarette kullanılan ödeme yöntemleri peşin ödeme, mal mukabili ödeme, vesaik mukabili ödeme, akreditifli ödeme ve son zamanlarda yürürlüğe giren banka ödeme yükümlülüğü olmak üzere 5 ana başlık altında toplanabilir.

İthalat veya ihracat işlemlerinde kullanılan her bir ödeme yönteminin genellikle birden fazla İngilizce ismi bulunmaktadır.

Örneğin, mal mukabili ödeme için İngilizce Open Account veya Cash Against Goods terimleri kullanılmaktadır.

Akreditifli ödemeler için ise Letter of Credit veya Documentary Credit terimleri kullanılmaktadır.

Cash Against Documents, CAD, ise vesaik mukabili ödemenin daha çok informal olarak kullanılan biçimidir.


Dış ticaretin finansmanında çalışan bankacılar vesaik mukabili için Documentary Collection tabirini kullanırken, ihracat ve ithalat firmalarında çalışan dış ticaret uzmanları ise Cash Against Documents terimini tercih etmektedirler.

C Harfi ile Başlayan İngilizce Dış Ticaret Terimleri

Dış ticaret işlemlerinde en sık kullanılan İngilizce terimlerin yer aldığı sözlüğümüzün "C" harfi ile başlayan terimlerine bu sayfadan ulaşabilirsiniz.


Cabotage - Kabotaj. Bir ülkenin kendi karasuları içerisindeki yerel taşımalarının o ülke bandralı gemiler ile yapılmasına olanak tanıyan hukuka verilen isimdir.

C & F - Teslim şekilleri içerisinde yer alan CFR teriminin eski gösterim biçimi. Incoterms 2010 ve Incoterms 2000 içerisinde kullanımına yer verilmemiştir.

CAD - "Cash against documents" olarak İngilizce'si kullanılan, vesaik mukabili ödeme şeklinin kısaltılmış biçimidir.

CAF - Bakınız. Currency adjustment factor.

Call - Banka teminat mektubu içeren işlemlerde lehtarın ödeme için bankaya başvuru yapmasına verilen isimlerden birisidir. Banka teminat mektubu kuralları ödeme için başvuru yapılması işlemi ise "Demand" terimi ile karşılanmaktadır.

Cancel : İptal etmek.

CBD - Cash before delivery. Bir çeşit peşin ödemeli dış ticaret işlemini açıklamaktadır. Bu tip işlemlerde ihracatçı siparişi aldıktan sonra üretime başlayıp sevkiyata hazır hale getirir, fakat yükleme için ödemenin gelmesini bekler.

Cargo aircraft only - Sadece kargo taşıması yapan uçakları tanımlamak için kullanılan bir terimdir. Bu tip uçaklar yolcu taşımazlar.

Carnet  - ATA carnet. ATA Karnesi. Uluslararası anlaşmalar çerçevesinde, geçici olarak yurtdışı edilip tekrar geri getirelecek eşyaların ihracatında ve tekrar geri getirilmesinde kullanılan bir gümrük dökümanıdır. Genellikle ticaret odaları ve ihracatçı birlikleri tarafından düzenlenmektedirler. Temel kullanım alanlarından birisini fuar için yurtdışına götürülecek eşyalar oluşturmaktadır.

Cartel - Organization formed to regulate or control the production, pricing, or marketing practices of its members in order to limit competition and maximize market power.

Carriage and insurance paid to (CIP) - Incoterms 2010 kuralları çerçevesinde tanımlanmış olan teslim şekillerinden birisidir. CIP teslim, tüm taşıma yöntemleri ile birlikte kullanılabilmektedir. Bu teslim şekline göre ihracatçı, ithalatçı firmanın ülkesinde yer alan ve üzerinde daha önceden anlaşmaya varılan noktaya kadar navlun ve sigorta ödemesini yapmaktadır. CIP teslim şeklinde unutulmaması gereken en temel ayrıntı ise ihracatçının malları ana taşımacıya teslim ettiği noktada malların teslimatını gerçekleştirmiş olduğudur. Dolayısı ile her ne kadar CIP teslim şeklinde faturada navlunu ve nakliye sigortasını satıcı ödemiş gözükse de, risk çok daha önce ihracatçıdan ithalatçıya geçmektedir.

Carriage paid to (CPT) - Incoterms 2010 kuralları çerçevesinde tanımlanmış olan teslim şekillerinden birisidir. CPT teslim, tüm taşıma yöntemleri ile birlikte kullanılabilmektedir. Bu teslim şekline göre ihracatçı, ithalatçı firmanın ülkesinde yer alan ve üzerinde daha önceden anlaşmaya varılan noktaya kadar navlun bedelinin ödemesini yapmaktadır. CPT teslim şeklinde unutulmaması gereken en temel ayrıntı ise ihracatçının malları ana taşımacıya teslim ettiği noktada malların teslimatını gerçekleştirmiş olduğudur. Dolayısı ile her ne kadar CPT teslim şeklinde faturada navlunu satıcı ödemiş gözükse de, risk çok daha önce ihracatçıdan ithalatçıya geçmektedir.

Cash against documents (CAD) - Vesaik mukabili ödeme. ICC'nin hazırlamış olduğu kurallar çerçevesinde, bankaların aracılık etmesi ile yürüyen ve dış ticarette kullanılan bir ödeme şeklidir. Vesaik mukabili işlemlerde bankalar herhangi bir ödeme garantisi vermezler. Bu yüzden vesaik mukabili ödeme akreditifli ödemeye nazaran daha risklidir. Belgeler bankalarca incelenmediği için de akreditifli ödemeye nazaran daha kolay bir ödeme şeklidir.

Cash in advance (CIA) - Peşin ödeme. Malların yüklemesi yapılmadan önce ihracatçı firmanın mal bedelini almış olduğu ödeme şeklidir. Genellikle ihracatçı firmaların daha baskın olduğu veya firmaya özel üretim yapılan durumlarda kullanılmaktadır. Ayrıca ihracatçı firmaya güven oluşturana kadar ithalat yapan firmaların peşin ödemeli siparişler verdiği de görülmektedir. İhracatçı açısından en güvenilir ödeme yöntemidir.

Cash with order (CWO) - Alıcıların siparişi geçer geçmez aynı zamanda ödemeyi de yaptıkları dış ticaret işlemleri için kullanılan bir terimdir.

CBM - Cubic meter: Metreküp. Taşıma aracının ve araca yüklenen malın hacminin ölçülmesinde kullanılan hacim ölçüsü birimidir. En x boy x yükseklik formülü ile hesaplanır. Özellikle konşimentolarda malın brüt ağırlığı ile beraber kaç metreküp hacminde alan kapladığı da yazabilmektedir.

Certificate of free sale - Genellikle ABD'deki gıda, kozmetik, ilaç firmalarının üretmiş oldukları ürünler için ihracat aşamasında ABD hükümetinin düzenlemiş olduğu belgedir. Bu belge söz konusu ürünlerin ABD yasalarına uygun olarak üretildiğini kanıtlamaktadır ve ithalatın yapıldığı ülkenin resmi kurumlarına adeta malın üretim şartları ile ilgili olarak güvence vermektedir.

Certificate of inspection - Gözetim Belgesi. Bağımsız denetim firmalarının, genellikle yükleme öncesinde, malların teknik özelliklerinin satış sözleşmesinde belirlenen kriterlere uygun olup olmadığını saptamak için yapmış oldukları denetim faaliyetlerinin sonuç raporunu içeren belgeye gözetim belgesi denilmektedir. Gözetim belgeleri ithalatçı firmaların malların kalitesine ilişkin elde edebileceği en sağlıklı verilerden birisini sunar. Akreditifli işlemlerde kilit rol oynamaktadır.

Certificate of manufacture - Üretici sertifikası. Hangi firma tarafından malların üretildiğini gösteren sertifikadır. Akreditifli işlemlerde özellikle S.Arabistan, Umman, Kuwait gibi Körfez ülkeleri tarafından istenilen bir belge çeşididir. Bazı durumlarda ise ticari faturaya kayıt düşülmesi ile yetinildiği ve üretici sertifikasının talep edilmediği görülmektedir.

Certificate of origin - Menşe Şehadetnamesi. Yabancı ülkelerin resmi kurumları tarafından ithalatı yapılan ürünlerin gümrük vergilerini tespit etmek amacıyla talep etmiş oldukları, malın menşeini gösteren belgelerin genel adıdır. Tercihli menşe belgeleri ve tercihsiz menşe belgeleri olmak üzere iki ana gruba ayrılırlar. Tercihsiz menşe belgeleri herhangi bir imtiyazlı gümrük tarifesi imkanı sağlamaz. (Örnek ABC Menşe Şehadetnamesi) Tercihli menşe belgeleri ise imtiyazlı gümrük tarifesi imkanı sağlar. (Örnek GSP Form A, EUR1)

C & F - Bakınız Cost and freight.

CFR - Bakınız Cost and freight.

CFS - Container freight station. Konteyner yük istasyonu. Taşıyıcı firmalar, liman işletmecisi firmaların sağlamış oldukları ekipman ve işçilerle, liman içerisinde konteyner dolumu yapabilmektediler. Liman sahasında, konteyner içerisine malların dökme olarak veya peletler halinde yüklemesinin yapıldığı veya konteyner içerisindeki malların konteyner dışına boşaltılmasının sağlandığı alanlara konteyner yük istasyonu denilmektedir.

CFS/CFS - Taşıyıcıların konteyner yük istasyonunda teslim aldıkları konteyner içine istiflenmemiş malları, varış limanında bir diğer konteyner yük istasyonuna tekrar istiflenmemiş olarak teslim etmelerini açıklayan bir terimdir.

CFS/CY - Taşıyıcıların konteyner yük istasyonunda teslim aldıkları konteyner içine istiflenmemiş malları, varış limanında bir konteyner terminalinde konteyner içerisinde etmelerini açıklayan bir terimdir.

Chamber of Commerce - Ticaret odası. Ticaret odaları uluslararası ticarete yön veren en örgütlü kurumlardan birisidir. Akreditifli ödeme kurallarının hazırlanması ve yayınlanması, uluslararası teslim şekilleri kurallarının hazırlanması ve yayınlanması, vesaik mukabili ödemelerin kurallarının hazırlanması ve yayınlanması, banka ödeme yükümlülüğü kurallarının hazırlanması ve yayınlanması ile uluslararası tahkim işlemleri ticaret odalarının en üst yürütme organı olan ICC International Chamber of Commerce (Milletlerarası Ticaret Odası) tarafından yürütülmektedir. Ayrıca ticaret odaları Dünya genelinde tercihsiz menşe şehadetnamelerini ve ATA karnelerini düzenleyen kurumdur. Ticaret odaları ayrıca fatura tasdiği de yapmaktadır.

Charter party - Dökme yüklemerde kullanılmak üzere, kiralayan (charterer) ile gemi sahibi (ship owner) arasında imzalanan yazılı gemi kiralama kontratına verilen isimdir. Time charter (belirli bir zaman için gemi kiralama) ve voyage charter (belirli bir sefer için gemi kiralama) olmak üzere iki temel gemi kiralama kontratı çeşidi bulunmaktadır. Gemi kiralama sözleşmelerinde genellikle kiralayanın gemi sahibine ödeyeceği navlun bedeli ile geminin hangi limanlar arasında kullanılmak üzere kiralandığı belirtilmektedir. Ayrıca pek çok ülkeden ihraç edilen farklı yükler için kullanımda olan çeşitli matbu gemi kira sözleşmeleri bulunmaktadır. Bu standart gemi kiralama sözleşmelerinin çoğunluğunu Bimco hazırlamaktadır.

CHB - Customhouse Broker : Gümrük müşaviri.

CIA - Bakınız. Cash in Advance: Peşin ödeme.

C & I (Cost and Insurance) - Incoterms 2010 veya Incoterms 2000 içerisinde tanımlanmamış bir teslim şekli olup, toplam fiyata mal bedeli ve sigortanın dahil olduğunu göstermektedir. Incoterms içerisinde tanımlanmadığı için kullanılmaması tavsiye edilmektedir.

CIF - See Cost, insurance & freight: Mal bedeli, navlun ve sigorta ödenmiş olarak teslim.

CIF & C - Cost, insurance, freight and commission: Mal bedeli, navlun, sigorta ve komisyon ücreti dahil fiyat ayrıca CIF & I – Cost, insurance, freight, and interest: Mal bedeli, navlun sigorta ve faiz dahil fiyat; ve CIF & CI - Cost, insurance, freight, commission and interest: Mal bedeli, navlun sigorta, komisyon ve faiz dahil fiyat olarak tanımlanmaktadır. Herhangi yasal bir anlaşmazlığa yol açmamak için bu şekilde gösterilen teslim şekillerini kullanmaktan kaçınmak gerekir, çünkü bu terimlerin hiçbirisi Incoterms içerisinde yer almamaktadır.

CIP - Bakınız Carriage and insurance paid to…(named point).

CISG - U.N. Convention on the Contract for the International Sale of Goods. Milletlerarası Mal Satımına İlişkin Sözleşmeler Hakkında Birleşmiş Milletler Antlaşması.

Civil Commotion: Halk ayaklanması.

Civil Commotion Clause: Halk ayaklanması klozu. Nakliye sigortalarında ilave ücret karşılığında eklenebilen, halk ayaklanması sonucunda yaşanacak zararları tazmin etmeye yönelik sigorta maddesidir

Claim - Zarar tazmin talebi. Dış ticaret işlemlerinde nakliye sigortası kapsamında ortaya çıkan zararların tazmini için sigorta şirketine başvuru yapılmasıdır. Nakliye sigorta poliçesi altında sigorta firmasından tazminat talebini sigortalı firma (assured) tarafından yapabilir. Eğer sigorta temlik edilebilir biçimde (assignable) olarak düzenlenmiş ise bu durumda temlik edilen firma gerekli evraklarla beraber sigorta firmasından tazminat talebinde bulunabilmektedir. Elbette tazminat talep eden firmanın sigorta edilebilir menfaate (insurable interest) sahip olması gerekmektedir.

Claused bill of lading - Türkçe'ye kirli konşimento olarak çevrilen fakat daha doğru kullanımının "Kayıtlı Konşimento" veya "Kayıt İçeren Konşimento" olması gereken uluslararası taşımacılık terimidir. Taşıyıcı tarafından malların dış görünüş itibari ile hasarlı olarak teslim alındığını, malların dış ambalajlarında çarpma, akıntı, sızma gibi hasarların bulunduğunu göstermektedir. Tam tersi ise "Temiz Konşimento" yani "Clean Bill of Lading" olarak isimlendirilmektedir.

Cld. - Cleared (through customs)- Malların gümrük işlemlerinin tamamlanıp ithalat yapılan ülkede serbest dolaşıma girmesini açıklar.

Clean bill of lading - Malların taşıyıcı tarafından dış görünüş itibari ile herhangi bir hasar olmaksızın teslim alındığını gösteren konşimentolara verilen isimdir. Konteyner ile yapılan yüklemelerde taşıyıcıların malları görmesi mümkün olmadığı için, konşimentolarda taşıyıcıların malları dış görünüş itibari ile sağlam olarak (apparent good order and condition) teslim aldıkları belirtilmektedir.

Clean draft - BElgesiz akreditifler. Sadece poliçe ibrazı şart koşulan akreditif türlerdir. Çok nadir olarak kullanılırlar. Mal alım satımında kullanılan ticari akreditifler altında kullanılmamaktadırlar. Daha ziyade teminat akreditifleri (standby letter of credit) altında nadir olarak kullanım alanları mevcuttur.

Clean report of findings - Bu terim, yükleme öncesi yapılan bağımsız denetim sonucunda düzenlenen gözetim sertikasına yazılmakta olup, malların satış sözleşmesindeki şartlara uygun olarak üretildiğinin tespit edildiğini belirtmektedir. Akreditifli ödemelerde bankalarca talep edilebileceği gibi, satış sözleşmelerinde ve teknik ihale şartnamelerinde de kullanılabilmektedir.

CLP - Container Load Plan: Konteyner yükleme planı. Bir konteynere ne kadar ürün yüklenebileceğini anlamak için yükleme öncesinde yapılan planlamadır. Konteyner yükleme planları 2 boyutlu (2d) veya 3 boyutlu (3d) online programlar yardımı ile yapılabilmektedir. Konteyner yükleme planları yapılırken hacimsel ürün yerleştirmesinin yanı sıra, brüt ağırlık değerlerine de dikkat edilmesi gerekmektedir. Paletli yüklemelerde ise konteynerlere sığacak palet adedinin bulunması konteyner yükleme planı yapmanın en pratik yollarından birisidir. Deneyimli yükleme personelleri, tekrar tekrar aynı ürünleri yükledikleri için, herhangi bir programa ihtiyaç duymaksızın yükleme adetlerini söyleyebilmektedirler. Pazarlama ve operasyon departmanlarında çalışan kişilerin de konteyner yükleme planı yapabiliyor olması, kendi işlerine vakıf olmaları açısından önemli bir artıdır.

CMR - CMR konvansiyonu. Tam adı "Eşyaların Karayolundan Uluslararası Nakliyatı İçin Mukavele" olan
devletlerarası sözleşme. Bu konvansiyonda tarif edilen karayolu taşıma belgesi ise "CMR belgesi" veya daha genel biçimde sadece "CMR" olarak isimlendirilmektedir.

COD - Collect (Cash) on delivery: Genellikle parakende satış yapan online mağazaların ödemeyi mal teslim edilirken, kapıda müşterilerden talep etmiş oldukları ödeme şeklidir.

Collecting bank - Tahsil bankası. Vesaik mukabili ödemelerde gönderi bankası namına, alıcıdan vesaik bedelini tahsil eden veya alıcının poliçe kabulüne mütekaip evrakları alıcıya teslim eden bankadır. Tahsil bankaları oldukça kısıtlı bir sorumluluk çerçevesinde vesaik mukabili ödemelerde işlem yaparlar.

Commercial attaché - Ticari Ateşe. Ekonomi Bakanlığının Başkonsolosluklar bünyesindeki yurtdışı ihtisas birimlerinden Ticaret Ataşeliklerinde sürekli olarak görevlendirilen ve Ticaret Ataşesi kadrosunda bulunan diplomatik statüye haiz personel.

Commercial invoice - Ticari fatura. Yabancı fatura veya İngilizce fatura olarak da bilinir. Dış ticaretteki en temel belgelerden birisidir. İthalat aşamasında malın gümrük kıymetinin saptanmasından, malın kaç kap olduğuna, alıcı ve satıcının ünvanlarından, ödemenin ne şekilde yapılacağına kadar pek çok detay ticari fatura sayesinde öğrenilebilmektedir. Ticari faturalar satıcı tarafından, firmanın antetli kağıdı üzerine düzenlenmektedir. Genellikle İngilizce olarak tanzim edilen ticari faturaları, yurt içinde kullanılan Maliye Bakanlığı kaşeli Türkçe ihracat faturaları ile karıştırmamak gerekmektedir.

Commission agent - Broker. Komisyon bazında firmaların mal alım veya satım işlemlerine yardımcı olan firmalara veya şahıslara verilen isimdir.

Common external tariff - Ayrıca "Common Customs Tariff" olarak da bilinen ve Türkçe'ye "ortak gümrük tarifesi" olarak çevrilen uluslararası ekonomi terimidir. Ortak gümrük tarifesi gümrük birliği uygulayan ülkeler tarafından dış Dünya'ya karşı uygulanan ortak gümrük tarifesini tanımlamaktadır. Örneğin Avrupa Birliği ülkeleri kendi içlerinde herhangi bir gümrük tarifesi uygulamazlar iken, Avrupa Birliği dışındaki ülkelere ise tek bir ortak gümrük tarifesi uygulamaktadırlar.

Common market - Ortak pazar. Birden fazla devletin bir araya gelerek oluşturdukları, malların, hizmetlerin, kişilerin ve sermayenin serbestçe dolaşıma tabi tutulduğu bölgelere ortak pazar veya tek pazar denilmektedir. Ortak pazar, gümrük birliğinden daha ileri düzeyde bir ekonomik birliktelik olup, şuanda Avrupa Birliği'nin erişmiş olduğu ekonomik ve siyasal birliktelikten bir önceki oluşumdur.

Common carrier - carrier, taşıyıcı.

Competent authority - Yetkilendirilmiş kurum. Bir ülke sınırları içerisinde, sorumluluğu altına giren olaylar ile ilgili olarak yasal olarak işlemlerin yürütülmesini gözeten, gerekli durumlarda soruşturma ve denetim yetkisini de elinde bulunduran, çoğunlukla özerk resmi kurumlardır. Örneğin Türkiye Atom Enerjisi Kurumu, “Radyoaktif Maddeler ile Bunların Kullanıldığı Cihazların İthaline İlişkin Tebliğ” uyarınca belirli radyoaktif maddelerin ithalatında izin alınması gereken yetkilendirilmiş bir kurumdur. Aynı şekilde, belirli ilaçların yurtdışından ithalatı için Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumun'dan izin alınması gerekmektedir. Yetkilendirilmiş kurumlara ilişkin ithalat ve ihracat örnekleri çoğaltılabilir.

Complying presentation : Uygun ibraz. Akreditif şartlarına uygun olarak evrak ibraz edilmesi karşılığında, akreditif altında ödemeye hak kazanılmasını açıklar.

Compound duty - Birleşik gümrük vergisi. Bir üründen ithalat esnasında, hem ürünlerin bedeli üzerinden alınan ad valorem gümrük vergileri alınması, hem de ürüne has olarak saptanmış özel gümrük vergilerinin birlikte tahsil edilmesi durumudur.

Confirmation: Teyit. Akreditifli işlemlerde amir banka dışında, ikinci bir bankanın daha akreditif lehtarına ödeme garantisi vermesidir.

Confirmed export letter of credit - Teyitli ihracat akreditifi. İhracatçı firmanın, lehine açılmış olan bir akreditife kendi ülkesinde yer alan bir bankadan teyit eklettirmesi ile oluşan teyitli akreditifler, teyitsiz akreditiflere nazaran daha güvenli bir ödeme aracı olarak kabul edilmektedirler. Teyitli akreditiflerin mantığı ihracatçı firma ile aynı ülkede yer alan teyit bankasının akreditife ödeme garantisi vermesine dayanmaktadır. Fakat verilen bu ödeme garantisi koşullu bir garanti olup, yalnızca uygun evrak ibrazında geçerli olmaktadır. Birçok teyit bankası hem akreditifleri sert okudukları için oluşan rezerv sebebi ile, hem de ödeme onayının ancak amir bankadan gelmesi üzerine ödeme ile ilgili işlem yaptıkları için günlük hayatta teyitli akreditiflerin ihracatçı firmalara pek bir faydası olmamaktadır.

Confirming bank - Teyit bankası. Amir bankanın vermiş olduğu yetkiye istinaden, akreditif lehtarı yani ihracatçı firma ile anlaşarak akreditife teyidini ekleyen bankaya teyit bankası denilir. Teyit bankaları genellikle ihracatçı ile aynı ülkede yer alırlar. Bazı durumlarda ise teyit bankaları ne ihracatçının ülkesinde ne de ithalatçının ülkesinde yer almazlar, finansal olarak güçlü 3. bir ülkede yer alırlar. Örneğin, Etiyopya'da açılmış olan bir akreditife Almanya'da yerleşik Commerzbank tarafından teyit eklenmesi gibi.

Conlinebill - BIMCO (Baltic and International Maritime Conference) tarafından matbu olarak basılan ve konteyner taşımacılığı yapan firmaların kullandığı bir çeşit konşimentodur.

Connecting Carrier - Feeder servisi olarak da bilinen ve ana taşıma gemisine yük konsolidasyonu yapan gemilere verilen isimdir.

Consignee - Alıcı, ithalatçı firma. Uluslararası ticarete konu olan bir mal alım satım işleminde, malların alıcısıdır. Genellikle ithalatçı firmalar "consignee" olarak dış ticaret belgelerinde yer almaktadırlar. Ciro edilebilir dış ticaret belgeleri, örneğin konşimento, poliçe, sigorta poliçesi, ise akreditifli ve vesaik mukabili işlemlerde bankaların emrine düzenlenebilmektedir.

Consignment - Konsinye ihracat. Kesin satışı daha sonra yapılmak üzere yurt dışındaki alıcılara, komisyonculara, ihracatçının yurt dışındaki şube veya temsilciliklerine mal gönderilmesi konsiye ihracat olarak tanımlanmaktadır.

Consolidator - Parsiyel yükleri birleştirip full konteyner veya full tır haline getirdikten sonra taşımasını yapan firmalara verilen isimdir. Esas itibari ile freight forwarder'lik (yük komisyonculuğu) yapan firmaların ortaya çıkış nedeni yük konsolidasyonu yapmalarıydı.

Consular invoice - Konsolosluk faturası. Bazı ülkelere yapılan ihracatlarda, ihracat evraklarının ithalat ülkesinin konsolosluğu tarafından onaylanması istenilmektedir. Örneğin, Yemen'e yapılan ihracatlarda ticari fatura ve menşe şahadetnamesinin Yemen Konsolosluğu tarafından onaylanması şart koşulmaktadır. Bazı ülkelerin konsolosluk onaylı evrak talep etmesinin esas nedeni gümrük vergilerinin düşmesine engel olmaktır. Ayrıca konsolosluk giderlerinin önemli bölümü bu şekilde verilen konsolosluk onaylarından sağlanmaktadır.

Container freight station (CFS) - Konteyner yük istasyonu. Liman sahasında, konteyner içerisine malların dökme olarak veya peletler halinde yüklemesinin yapıldığı veya konteyner içerisindeki malların konteyner dışına boşaltılmasının sağlandığı alanlara konteyner yük istasyonu denilmektedir. Konteyner yük istasyonunda LCL (Less Container Load) parsiyel yükler birleştirilerek FCL (Full Container Load) tam konteyner yüküne dönüştürülür.

Container - Vehicle designed to transport cargo of many types in continuous transportation. They are constructed as to not fail under stress or handling over a long period of time. Most ocean vessels can accommodate 20' and 40' length ocean containers for below deck storage and any size above deck. Containers may be ventilated, insulated, flat rack (open sided), reefer (refrigerated), vehicle rack, or open top.

Container services charges - Bakınız Terminal handling charges.

Container yard (CY) - Konteyner terminali. Liman içerisinde veya limana yakın yerlerde konteynerlerin depolandığı alanlara verilen isimdir.

Containership - Konteyner gemisi. Konteyner taşımacılığında kullanılan kargo gemileridir. Konteyner gemileri konteyner taşımacılığı yapmak için özel olarak tasarlanmış gemilerdir.

Conventional tariff - GATT müzakereleri sonucunda varılan anlaşmalar neticesinde uygulanmakta olan gümrük tarifeleri.

Convertible currency - Konvertibl para, serbest döviz. Dünya genelinde serbest olarak, herhangi bir kısıtlamaya maruz bırakılmaksızın diğer para birimlerine çevrilebilen dövizlere verilen isimdir.

Correspondent bank - Muhabir banka. Birbirleri ile ticari ilişki içerisinde olan ve iki farklı ülkede yerleşik bankaları tanımlamak için kullanılan terimdir. Dış ticaret açısından, akreditifli ödemeler ile vesaik mukabili ödemelerde önem kazanmaktadırlar.

Cost and freight (CFR) - Mal bedeli ve navlun ödenmiş olarak teslim. Incoterms 2010 kuralları çerçevesinde tanımlanmış, uluslararası ticarette kullanılan bir teslim şeklidir. Yalnızca denizyolu taşımalarında kullanılabilmektedir. CFR teslim şeklinde, ticari faturada gösterilen toplam tutar, mal bedelinin yanı sıra yükleme limanı ile boşaltma limanı arasındaki taşımayı içeren navlun bedelini de kapsamaktadır. CFR teslim ile ilgili olarak unutulmaması gereken en önemli özellik ise satıcının teslim sorumluluğunu yükleme limanında, mallar gemiye yüklendiği anda gerçekleştirmiş olduğudur.

Cost, insurance & freight (CIF) - Mal bedeli, navlun ve sigorta ödenmiş olarak teslim. Incoterms 2010 kuralları çerçevesinde uluslararası ticarette kullanılan bir teslim şeklidir. Sadece denizyolu yüklemelerde kullanılabilir. Satıcının teslim sorumluluğu yükleme limanında malların gemiye yüklenmesi ile sona ermektedir. Satıcı navlunu ödemekle ve minimum tutarlı bir nakliye sigortası yapmakla da mükelleftir.

Counter-guarantee: Kontrgaranti. Teminat mektuplarında teyit mekanizması olmadığı için kullanılan alternatif yöntemdir. Kontrgaranti bir banka tarafından diğer bir bankaya düzenlenen bir teminat mektubudur.

Counterpurchase - Karşı satınalma. Karşılıklı ticaret çeşitlerinden birisi olan karşı satınalma, özellikle büyük tutarlı ulusal satınalma sözleşmelerine eklenen bir madde ile yürürlüğe girmektedir. Örneğin Boeing firmasından 5 milyar USD'lik bir saldırı helikopteri alınmasına dair yapılan sözleşmeye, sözleşme tutarının %10'u kadarlık bir mal ve hizmetin söz konusu firma tarafından Türkiye'den satın alınması şart koşulmuş olabilmektedir. Yapılan bu sözleşme ile beraber, Boing firması asıl szöleşmeden bağımsız olarak imzalayacağı satınalma sözleşmeleri ile Türkiye'deki üreticilerden 500 milyon USD tutarında mal veya hizmet satın alacaktır.

Countertrade - Karşılıklı ticaret veya bağlı ticaret olarak geçen uluslararası ticaret terimidir. Genellikle devlet şirketleri arasında yapılan ithalat ve ihracat işlemlerinde veya bir devlet şirketi ile çok büyük bir uluslararası şirket arasında yapılan ihracat ve ithalat işlemlerinde bu tarz ticaret ortaya çıkmaktadır. Barter (takas), counter-purchase (karşı satınalım), buy back (geri satınalım) başlıca bağlı ticaret çeşitleridir.

Countervailing duty (CVD) - Telafi edici gümrük vergisi. Yerli üreticileri korumak amacıyla, dampingli mal üreten ülke ürünlerine konulan, söz konusu damping avantajını ortadan kaldıran gümrük vergisine verilen isimdir. GATT anlaşmasının 6. maddesi ithalat yapılan ülkedeki üreticilerin korunması amacıyla konulacak telefi edici vergilere onay vermektedir.

Country of export destination - İhraç malının nihai varış ülkesi.

Country of origin - Menşe ülkesi. Tümüyle bir ülkede elde edilen veya üretilen eşya, o ülke menşelidir. Üretimi birden fazla ülkede gerçekleştirilen eşyanın bir ülke menşeli sayılabilmesi için, o ülkede yeni bir ürün imal edilmesi veya imalatın önemli bir aşamasının ve ekonomik yönden gerekli görülen en son esaslı işçilik ve eylemin o ülkede bu amaçla donatılmış işletmelerde yapılması gerekir. Bir malın hangi ülkenin menşeine ait olduğu gümrüklere ibraz edilecek olan menşe şahadetnameleri ile kanıtlanır.

Country of transshipment: Aktarma ülkesi. Bazı konteyner taşıyıcıları, bir ülkeden almış oldukları yükü doğrudan alıcının ülkesine taşımak yerine 3. bir ülkede aktarmaya tabii tutmaktadırlar. Konteynerlerin aktarmaya tabii tutulduğu bu ülkeye aktarma ülkesi denilmektedir. Örneğin, İstanbul Nemport Limanın'dan Almanya'nın Bremerhaven Limanı'na taşınmak üzere yola çıkan konteynerlerin Mısır'ın İskenderiye Limanın'da gemiden indirilmesi ve yeni bir gemiye yüklenmesi sonucunda, Mısır aktarma ülkesi olurken, İskenderiye Limanı ise aktarma limanı olmaktadır.

Cover note - Kuvertür notları. Sigorta komisyoncuları tarafından düzenlenen ve nakliye sigortasının hangi şartlar ile yapılacağının beyan edildiği, ön sigorta sözleşmesi niteliğindeki evraklardır. Kuvertür notları akreditif kuralları dahilinde sigorta belgesi olarak değerlendirilmez. Bunun en önemli sebebi ise kuvertür notlarının bir proforma fatura niteliğinde olması, düzenlenme tarihi itibari ile herhangi bir sigorta sözleşmesini ihtiva etmemeleridir.

CPT - Bakınız. Carriage paid to.

Credit risk insurance - İngilizce'de trade credit insurance veya export credit insurance olarak da kullanılan, Türkçe'ye ihracat kredi sigortası olarak çevrilen uluslararası finansman terimidir. Vadeli ihracat alacaklarının ödenmeme riskine karşın bir sigorta firmasınca sigortalanma işlemidir. Not: İhracat kredi sigortalarının kesinlikle kargo sigortaları ile karıştırılmaması gerekmektedir.

Credit Agreement - Taşıyıcı ile yükleyici firma arasında imzalanan, yükleyicinin taşıma bedelini belirli bir vade sonunda ödeneceğini taahhüt etmesi sonucunda, malların taşıyıcı tarafından alıcısına teslim edilmesini öngören yazılı sözleşmelerdir.

c/s - Case(s).

CSC - Container service charge. Bakınız. Terminal handling charge.

Cumulative Revolving Letter of Credit - Kümülatif rotatif akreditif. Rotatif akreditif çeşididir. Bir dönem boyunca kullanılmayan akreditif bedellerinin daha sonraki dönemlerde kullanılabilmesine olanak sağlayan rotatif akreditif türüdür.

Currency Adjustment Factor (CAF) - Kur parite faktörü. Döviz piyasalarında yaşanan fiyat dalgalanmalarından taşıyıcıların etkilenmemeleri için denizyolu taşımacılığında tespit edilen navlun fiyatlarına navlunun belirli bir yüzdesi bazında eklenen tutardır.

Customs broker - Gümrük komisyoncusu. Individual or firm licensed to enter and clear goods through customs.

Customs duty - Çoğunlukla ürünlerin ithalatı esnasında alınan, gümrük tarifeleri, telafi edici vergiler, anti-damping vergisi gibi kalemleri de içeren, gümrük vergilerinin genel adıdır.

Customs - Gümrük veya gümrükleme işlemi olarak iki farklı anlamda kullanılmaktadır.

Customs bonded warehouse - Gümrüklü antrepo.

Customs import value - Eşyanın gümrük kıymeti. Eşyanın gümrük kıymeti, gümrüğe ibraz edilen malın hangi bedel üzerinden gümrük vergilerine tabii tutulacağını göstermektedir. Eşyanın gümrük kıymeti normal şartlar altında ticari faturada beyan edilen tutardır. Fakat gümrüğe ticari fatura ibraz edilmemiş ise veya ibraz edilen ticari faturanın yanlış bir değer gösterdiğine dair kuvvetli şüphe mevcut ise bu durumda sırası ile aşağıdaki yöntemler vasıtası ile eşyanın gümrük kıymeti tespit edilir.

  1. Aynı eşyanın satış bedeli yöntemi
  2. Benzer eşyanın satış bedeli yöntemi
  3. İndirgeme yöntemi
  4. Hesaplanmış kıymet yöntemi

Customs tariff - Gümrük tarifesi. Çoğunlukla ithalat esnasında, nadiren de bazı ürünler için ihracat aşamasında alınan bir çeşit gümrük vergisidir.

Customs union - Gümrük birliği.

Cut-off - Bir gemiye yüklenmek için rezervasyonu yapılan yükün, limanda veya konteyner terminalinde nakliyeciye teslim edilmesi için izin verilen son teslimat günü.

cw - Commercial weight: Ticari ağırlık.

CWO - Cash with order: Sipariş ile beraber mal bedelinin de yükleme öncesi peşin olarak gönderildiği durumları açıklamak için kullanılır.

cwt - Hundredweight : Daha çok İngiltere ve ABD'de kullanılan bir ağırlık ölçüsü. İngiltere'de 112 libre yani 50kg'lık bir ağırlığa denk gelecek şekilde kullanılırken, ABD'de ise 100 libre yani 45,5kg'a denk gelecek şekilde kullanılmaktadır.

CY - Bakınız Container Yard.

CY/CFS - Taşıyıcıların FCL (tam konteyner yükü) olarak teslim aldıkları malları, varış limanında konteyner yük istasyonuna konteynerden boşaltılmış ve istiflenmemiş olarak teslim etmelerini açıklayan bir terimdir.

CY/CY - Taşıyıcıların, yükleme limanındaki bir konteyner terminalinden teslim aldıkları konteyner içerisindeki malları, varış limanında yine bir konteyner limanına konteyner içerisinde teslim etmeleri ile taşıma sorumluluklarını yerine getirmiş olduklarını açıklayan, uluslararası taşımacılık terimidir.

Akreditif Danışmanlık Hizmetleri

Dünya genelinde korumacılık artmakta, politik, ticari ve finansal riskler buna paralel olarak yükselmektedir.

İhracat ve ithalat işlemlerinizde akreditif başta olmak üzere güvenli ödeme ödeme yöntemlerini etkin kullanarak pazar payınızı arttırabilirsiniz.

Detaylı bilgi için sitemizi ziyaret edebilirsiniz.

Akreditif, vesaik mukabili ve diğer ödeme yöntemleri ile ilgili detaylı bilgiler ve danışmanlık bilgileri sitemizdedir.