güncel yazılar...
Loading...

İhracat Nasıl Yapılır?

Türkiye devlet politikası olarak 1980'li yıllardan itibaren ihracatı desteklemektedir.

Buna paralel olarak, ihracat yapacak firmaların olabildiğince az sayıda bürokratik işlemler neticesinde, ihracat yapabilmelerine olanak sağlayacak yasal düzenlemeler yürürlüğe konulmuştur.

Bugünkü yazımda, en sade şekli ile ihracatın nasıl yapıldığını açıklamaya çalışacağım.

Nasıl İhracat Yapılır? Adım 1: İhracatçı sıfatı kazanılması

İhracat yapabilmek için ihracatçı sıfatı kazanmak gerekmektedir. Yalnızca ihracatçı sıfatı kazanmış firmalar ihracat yapabilmektedirler.

İhracat yönetmeliğine göre vergi numarası sahibi olan ve ihracatçı birliklerine üye olmuş tüm işletmeler ihracatçı sıfatını kazanmış olmaktadırlar. İsterseniz aşağıda ihracatçı sıfatını kazanmak için yapılması gerekenleri detaylı olarak açıklayalım.

  • Vergi Numarası Sahibi Olmak: İhracatçı olabilmenin ilk koşulu vergi numarası sahibi olmaktır. Vergi numarası sahibi olabilmek için ise bir şirket kurmuş olmak gerekmektedir. Şahıs şirketleri dahil olmak üzere, komandit, limited ve anonim şirketlerinin tümü vergi numarasına sahip oldukları için ihracatçı olabilmektedirler.
Önemli Not: Şahıs şirketi sahibi olan kişiler de ihracatçı sıfatına sahip olabilmekte ve şahıs şirketleri ile hiçbir sıkıntıya maruz kalmaksızın ihracat yapabilmektedirler.
  • İhracatçı Birliklerine Üye Olmak: İhracat yapmak isteyen her firma üretmiş olduğu ürünleri temsil eden ilgili ihracatçı birliğine üye olmak zorundadır.
İhracatçı Birliği Üyelik Örneği 1: Kuru üzüm üreten ve İzmir'de yerleşik bir firma Ege İhracatçı Birlikleri çatısı altında faaliyet gösteren Ege Kuru Meyve ve Mamulleri İhracatçıları Birliği'ne üye olmalıdır.
İhracatçı Birliği Üyelik Örneği 2: Bursa'da yerleşik vana üreten bir firma Orta Anadolu İhracatçı Birlikleri çatısı altında faaliyet gösteren Orta Anadolu Makine ve Aksamları İhracatçıları Birliği'ne üye olmalıdır.

Nasıl İhracat Yapılır? Adım 2: Müşteri Bulunması

İhracatçı sıfatı kazanan firmaların, ihracata başlayabilmeleri için önlerinde duran sıradaki engel ise ürünlerine yurtdışından müşteri bulmak olacaktır.

İhracata başlangıç aşamasındaki firmaların profesyonel satış ekibi kurup, doğrudan ihracata başlamaları pek mümkün olmadığı için, takip ettikleri yol doğal olarak piyasadaki komisyonculardan veya brokerlardan faydalanmak şeklinde olmaktadır.

İhracat brokerları, genellikle daha önce sektörde önemli üretici-ihracatçı firmaların pazarlama departmanlarında çalışmış, sektöre ait alıcılar ile doğrudan ilişkisi olan, bağımsız firmalar olarak karşımıza çıkmaktadır.

Brokerlar, yalnızca satmış oldukları mallar üzerinden komisyon aldıkları için ihracata yeni başlayan firmalar için fazla bir yük oluşturmamaktadırlar. Brokerlara verilecek olan komisyon sektörden sektöre değişmekle beraber, %3 ile %1 arasında değişmektedir.

Brokerlar ile çalışırken firmaların ihracatı kendilerinin yapacakları için riskin tamamıyla kendileri üzerinde olduğunu bilmeleri önemli bir husustur. Bu şekilde yapılan ihracatlarda olabildiğince mal bedelinin bir kısmı peşin ödeme ile yükleme öncesi alınmaya çalışılmalı, bu mümkün olmuyor ise akreditifli ödeme ile işlem yürütülmeye çalışılmalıdır.

Piyasada brokerların yanı sıra ihraç kayıtlı olarak malları üretici firmalardan satın alıp, ihracatı kendisi yapan aracı ihracatçı firmalar da bulunmaktadır. Fakat, ihraç kayıtlı satışlarda teslimat yurtiçinde yapıldığından dolayı, firma tam manası ile ihracat yapmış olmamaktadır.

Yine de ihracata başlangıç aşamasında ihraç kayıtlı satışlar da piyasaya girmek amacıyla kullanılabilecek seçenekler arasındadır.

Bazı durumlarda ise ihracata başlayan firmaların pazarlama ve dış ticaret personeli istihdam ederek, (ki bazı durumlarda bu kişinin firma sahibinin akrabası olmaktadır) yavaş yavaş doğrudan ihracata başlamayı tercih ettikleri görülmektedir.

Böyle bir seçeneğin seçilmesi durumunda ise internette yer alan Alibaba.com tarzı sitelerden yararlanılmasının yanı sıra, firma kendi web sitesini de İngilizce olarak yeniden tasarlamalı ve olabildiğince teknolojiden yararlanarak ihracat basamaklarını tırmanmayı denemelidir.

Nasıl İhracat Yapılır? Adım 3: Satış Teklifinin Verilmesi

Potansiyel müşterilere satış tekliflerinin verilmesi ihracata doğru atışmış olan üçüncü adımı oluşturmaktadır. Teklifler e-maile yazılmış olan kısa bilgileri içeren yazılar olabileceği gibi, proforma faturalar veya daha ciddi durumlarda ise satış sözleşmeleri şeklinde de olabilmektedir.

Nasıl İhracat Yapılır? Adım 4: Satış Sözleşmesinin İmzalanması

İhracat sürecinde yer alan en kritik noktalardan birisi de uluslararası satış sözleşmesinin hazırlanması aşamasıdır.

Uluslararası satış sözleşmesi içeriği itibari ile malın tanımını, miktarını, ne zaman ve ne şekilde sevk edileceğini tanımlamasının yanı sıra; ödeme yöntemini, teslim şeklini, olası anlaşmazlık halinde anlaşmazlığın ne şekilde çözüleceğini de açıklamaktadır.

Uluslararası satış sözleşmesi dış ticaret işlemlerinde yer alan en temel sözleşme olup, diğer tüm sözleşmeler uluslararası satış sözleşmesi baz alınarak hazırlanmaktadır.
Önemli Not: Bazı durumlarda ihracatçı firmalar uluslararası satış sözleşmesi hazırlamak yerine, tek sayfalık proforma fatura hazırlayıp ithalatçı firmalara göndermektedirler. 
Nasıl İhracat Yapılır? Adım 5: Nakliye Organizasyonunun Yapılması ve İhracat Evraklarının Hazırlanması

Satış sözleşmesinde belirtilen yükleme zamanında, yine satış sözleşmesinde belirlenen taşıma yöntemi ve teslim şekline uygun olarak, nakliye organize edilip, ürünlerin yüklemesi yapılmaktadır.

Bu aşamada ihracatçı tarafından ihracat belgelerinin hazırlanması da gerekmektedir. Hazırlanması gereken bazı ihracat evrakları şu şekildedir:

  1. Türkçe Fatura: Türkiye'deki maliye mevzuatı uyarınca kesilen, Maliye Bakanlı'ğı damgalı faturalardır. Ayrıca Türkçe Fatura, gümrük beyannamesinin doldurulması aşamasında gümrükçü tarafından talep edilmektedir.
  2. Çeki Listesi: Birden fazla kalem mal içeren ihracatlarda gümrük beyannamesinin ekine konulmakta olan çeki listeleri de genellikle gümrük firmaları tarafından talep edilmektedirler.
  3. Yabancı Fatura: Commercial invoice, olarak geçen ve genellikle İngilizce olarak hazırlanan faturadır. Firmanın antetli kağıdına basılması yeterlidir.
  4. Menşe Şahadetnamesi: Firma tarafından ticaret odasından alınabileceği gibi, vekalet verilen gümrükçü tarafından da alınabilmektedir. Bazı ülkelere yapılan ihracatlarda GSP Form A, EUR1 veya ATR gibi özellik arz eden menşe belgelerinin düzenlenmesi gerekebilir.
  5. Packing List: Genellikle İngilizce olarak hazırlanan ve yüklemeye ait verileri barındıran belgedir.
  6. Yükleme Notası: Taşıyıcıya taşıma ile ilgili bilgilerin verilmiş olduğu belgedir. İhracatçı tarafından hazırlanır.
  7. Taşıma Belgesi: Denizyolu taşımalarında konşimento, karayolu taşımalarında CMR Taşıma Belgesi, Havayolu taşımalarında ise havayolu taşıma senedi şeklinde düzenlenen belgelerdir. Taşıyıcı firmalar tarafından düzenlenmektedirler. 
  8. Diğer Yükleme Evrakları: Yüklenen malın cinsine göre değişen bitki sağlık sertifikası, gözetim sertifikası, poliçe, ağırlık listesi gibi dış ticaret dokümanlarıdır.

Nasıl İhracat Yapılır? Adım 6: İhracat Gümrük İşlemlerinin Yapılması

İhracata yeni başlayan firmaların herhangi bir hataya yer vermemeleri açısından gümrük müşavirleri kanalı ile ihracat işlemlerini gerçekleştirmelerinde büyük fayda vardır.

Vekalet verilen gümrük müşavirliği firması ihracat gümrük işlemlerinin takibini ihracatçı firmanın yerine gerçekleştirmektedir.

Nasıl İhracat Yapılır? Adım 7: Ödemenin Alınması ve İhracat Evraklarının Müşteriye Gönderilmesi

Son adımdaki ihracat evraklarının müşteriye gönderilmesi ile ödemenin alınması adımları yer değiştirebilmektedir.

Örneğin, akreditifli ödemelerde önce evraklar bankaya verilmekte, eğer uygun ibraz söz konusu ise mal bedeli bankalardan ihracatçıya gelmektedir.

Yok eğer peşin ödeme söz konusu ise zaten ödeme yükleme öncesinde ihracatçıya geldiği için bu aşamada yalnızca ihracat evraklarının hava kargosu ile ithalatçıya gönderilmesi işlemi yapılmalıdır.
Önemli Not: Vesaik mukabili ve akreditifli ödemelerde evraklar bankalara verilirken, peşin ödeme, mal mukabili ödeme ve banka ödeme yükümlülüğünde ise doğrudan hava kargo ile ithalatçıya gönderilmektedir.

Akreditif Danışmanlık Hizmetleri

Dünya genelinde korumacılık artmakta, politik, ticari ve finansal riskler buna paralel olarak yükselmektedir.

İhracat ve ithalat işlemlerinizde akreditif başta olmak üzere güvenli ödeme ödeme yöntemlerini etkin kullanarak pazar payınızı arttırabilirsiniz.

Detaylı bilgi için sitemizi ziyaret edebilirsiniz.

Akreditif, vesaik mukabili ve diğer ödeme yöntemleri ile ilgili detaylı bilgiler ve danışmanlık bilgileri sitemizdedir.