İngilizce olarak "A.TR Movement Certificate" olarak isimlendirilen A.TR Dolaşım belgesi esas olarak adını Fransızca "Admission Temporaire Roulette" kelimelerinin baş harflerinin kısaltılmasından almaktadır.
Daha önce, menşe belgeleri konusu ile ilgili olarak yazmış olduğum "Certificate of Origin-Menşe Şahadetnamesi Nedir?", "Menşe Şahadetnamesini Kim Düzenler?" gibi yazılarıma, bugün, "A.TR Dolaşım Belgesi" hakkında yazacağım yazım ile devam etmek amacındayım.
Aşağıdaki tabloda bugünkü yazımın başlıkları yer almakta olup, her bir başlığı tıkladığınızda, doğrudan söz konusu bölüme ulaşabilmektesiniz.
Konu Başlıkları
A.TR Nedir?
A.TR Ne İşe Yarar?
A.TR Dolaşım Belgesi Örneği Nasıldır?
A.TR Nasıl Doldurulur?
A.TR Dolaşım Belgesinin Onay ve Gümrük Vizesi Süreci Nasıldır?
Hangi Ülkelere Yapılan İhracatlarda A.TR Düzenlenir? Hangi Ülkelerden Yapılan İthalatlarda A.TR Düzenlenir?
Hangi Ürünler İçin A.TR Dolaşım Belgesi Düzenlenmektedir?
A.TR Nedir?
A.TR, Avrupa Birliği ile Türkiye arasında gerçekleştirilen, işlenmiş tarım ürünleri ile sanayi ürünlerinin ticaretinde kullanılan dolaşım belgelesine verilen isimdir.
A.TR, Fransızca "Admission Temporaire Roulette" kelimelerinin ilk harflerinin bir araya getirilmesi ile oluşturulmuş bir kısaltmadır.
Türkiye mevzuatında A.TR şu şekilde tanımlanmaktadır: "Türkiye veya Avrupa Birliğin'de serbest dolaşımda bulunan eşyanın Gümrük Birliği çerçevesinde tercihli rejimden yararlanabilmesini sağlamak üzere, gümrük idaresince ya da bu idare tarafından yetki verilmiş kuruluşlarca düzenlenip gümrük idaresince vize edilen belgeye A.TR denilir."
A.TR ile Avrupa Birliği ülkelerinden ithal edilen ürünler, Türkiye tarafından Avrupa Birliği ülkelerine tanınan tercihli rejimden yararlanmakta, çoğu zaman gümrük vergisi ödenmeksizin Türkiye'ye ithal edilebilmektedir.
Türkiye'den Avrupa Birliği ülkelerine yapılan ihracatlarda da A.TR kullanılması durumunda, Avrupa Birliğin'de bulunan ithalatçılar da tercihli gümrük rejiminden faydalanmakta ve çoğu zaman her hangi bir gümrük vergisi ödemeksizin mallarının ithalatını tamamlamaktadırlar.
Aşağıdaki resimlerde, A.TR Dolaşım Belgelerinin ön yüzünün ve arka yüzünün örneği yer almaktadır.
ATR dolaşım belgesinin ön yüzünde, ihracatçı, malın gönderildiği firma, ihraç ülkesi, varış ülkesi, taşımaya ilişkin bilgiler, gözlemler, sıra no, malların tanımı, kolilerin markaları, numaraları sayı ve cinsi, brüt ağırlık, gümrük vizesi ve ihracatçı beyanı yer almaktadır.
A.TR Dolaşım Belgesi, Türkiye'deki ihracatçılar tarafından genellikle İngilizce olarak doldurulmaktadır. Belgenin Türkçe olarak doldurulması durumunda ise, ayrıca Avrupa Birliği'nin resmi dillerinden birisi ile daha doldurulma zorunluluğu daha bulunmaktadır.
Eşyanın tanımı bu amaçla ayrılan kutuya boş satır bırakılmadan yazılmalıdır. Kutu tamamen doldurulmadığında, eşyanın tanımına ilişkin son satırın altına boş alan kalmayacak şekilde yatay bir çizgi çekilmelidir.
A.TR dolaşım belgesi 5 nüsha halinde basılmaktadır. Bir nüsha yeşil renkte iken, kalan 4 nüsha beyaz renktedir. (Türkiye için geçerli uygulama, yurtdışında farklı renkte A.TR basımı olabilir.)
İhracatçı veya ihracatçının kanuni yetkili temsilcisi niteliğindeki gümrük müşaviri, A.TR onayı için Ticaret Odası'na veya İhracatçı Birlikleri'ne başvuruda bulunur.
Ticaret Odası veya İhracatçı Birlikleri, kendisine yapılan başvuruda ibraz edilen belgelerin kurallara uygun olarak doldurulup doldurulmadığını kontrol edip; belgede kayıtlı eşyanın, Türkiye’de serbest dolaşım halinde bulunduğu hususunda, tevsik edici tüm bilgi ve belgelerle birlikte, ihracata ait diğer belgeleri de inceleyerek gerekli işlemleri tamamlarlar.
Belgelere ilişkin kontroller tamamlandıktan sonra, yeşil renkli ilk nüsha hariç diğer nüshalar sorumlu memur tarafından imza ve mühürle tasdik edilir.
Biri yeşil zeminli, dördü beyaz olan beş nüshalık takım halindeki dolaşım belgesinin beyaz renkli nüshalarından birisi Ticaret Odası veya İhracatçı Birlikleri tarafından alıkonur.
Diğer 4 nüsha halindeki A.TR dolaşım belgesi, ihraç işleminin yapılacağı gümrük idaresine vize ettirilmek üzere ihracatçıya ya da yetkili kanuni temsilcisine verilir.
A.TR dolaşım belgelesinin, gümrük idaresince vize edilmesi bizzat ihracatçı veya onun sorumluluğu altında gümrük beyannamesini imzalamaya yetkili kanuni temsilcisi tarafından talep edilir.
Yetkili olmayan kişiler tarafından yapılan vize talepleri gümrük idaresince kabul edilmez.
Gümrük idareleri, vize edilmek üzere ihracatçılar tarafından ibraz olunan dolaşım belgelerinin doğruluğunu kontrol eder ve gerek görürse dolaşım belgesinde kayıtlı eşyanın muayenesini yapar.
Gümrük idareleri, yapılan kontroller neticesinde, mevzuata uygun olduğu saptanan A.TR dolaşım belgelerinin gümrük vizesi olarak ayrılmış bölümüne, gümrük beyannamesinin tarih ve sayısı ile gümrük idaresinin adını kaydederek, gümrük idaresinin resmi mührünü tatbik ederler.
Vize işlemini yapan gümrük görevlisinin adı, soyadı, sicil numarası yazılarak tarih ve imza atmak suretiyle A.TR dolaşım belgesinin vize işlemi tamamlanır.
Gümrük idareleri, kendilerine ibraz edilen ihraç evrakından veya dolaşım belgelerinde kayıtlı bilgilerden üçüncü ülkelere gönderileceği anlaşılan eşya için A.TR Dolaşım Belgelerini vize edemezler.
Gümrük idareleri, ihracatın gerçekleşmesinden sonra dolaşım belgelerinin ithalatçı gümrük idaresine ibraz edilecek yeşil renkte zemini olan A.TR dolaşım belgesinin ilk nüshası ile ihracatçıda kalacak beyaz nüshayı ihracatçıya verirler.
Gümrük İdareleri, kalan beyaz renkli nüshalardan birini gümrük idaresinde alıkoyar ve diğer nüshayı, ihracatı takip eden ilk iş günü içinde teyit nüshası olarak alıkonulmak üzere ilgili kuruluşa (ihracatçı tarafından ilk başvurunun yapılmış olduğu Ticaret Odasına veya İhracatçı Birliğine) gönderirler.
Avrupa Birliği üyesi olan, Almanya, Avusturya, Belçika, Bulgaristan, Çek Cumhuriyeti, Danimarka, Estonya, Finlandiya, Fransa, Hollanda, İngiltere, İrlanda, İspanya, İsveç, İtalya, Letonya, Litvanya, Lüksemburg, Macaristan, Malta, Polonya, Portekiz, Romanya, Slovakya, Slovenya ve Yunanistan ile Türkiye arasında yapılan sanayi ürünleri ile işlenmiş tarım ürünleri ihracat ve ithalat işlemlerinde A.TR dolaşım belgesi düzenlenmektedir.
Önemli Not: Türkiye, Kıbrıs'ı tanımadığı için, mevcut durumda Avrupa Birliği üyesi olan bu devlet ile her hangi bir ticari münasebeti bulunmamaktadır.
Daha önce de bir çok kez belirtmiş olduğum gibi, Avrupa Birliği üyesi ülkeler ile Türkiye arasında yapılan sanayi ürünleri ticareti ile işlenmiş tarım ürünleri ticaretinde A.TR dolaşım belgesi kullanılmaktadır.
Aşağıdaki ürünler için ise AB ülkelerine yapılan ihracat ve ithalat işlemlerinde A.TR dolaşım belgesi düzenlenememektedir;
A.TR, Fransızca "Admission Temporaire Roulette" kelimelerinin ilk harflerinin bir araya getirilmesi ile oluşturulmuş bir kısaltmadır.
Türkiye mevzuatında A.TR şu şekilde tanımlanmaktadır: "Türkiye veya Avrupa Birliğin'de serbest dolaşımda bulunan eşyanın Gümrük Birliği çerçevesinde tercihli rejimden yararlanabilmesini sağlamak üzere, gümrük idaresince ya da bu idare tarafından yetki verilmiş kuruluşlarca düzenlenip gümrük idaresince vize edilen belgeye A.TR denilir."
A.TR Ne İşe Yarar?
Türkiye'den Avrupa Birliği ülkelerine yapılan ihracatlarda da A.TR kullanılması durumunda, Avrupa Birliğin'de bulunan ithalatçılar da tercihli gümrük rejiminden faydalanmakta ve çoğu zaman her hangi bir gümrük vergisi ödemeksizin mallarının ithalatını tamamlamaktadırlar.
A.TR Dolaşım Belgesi Örneği Nasıldır?
 |
| A.TR Dolaşım Belgesinin Ön Yüzü |
 |
| A.TR Dolaşım Belgesinin Arka Yüzü |
ATR dolaşım belgesinin arka yüzünde ise gerekli hallerde gümrükler tarafından istenilen, A.TR dolaşım belgelerinin doğruluğunun sınandığı denetim talepleri ile bu denetimlerin sonuçları ve A.TR belgelerinin nasıl doldudurulması gerektiğine ilişkin bilgiler yer almaktadır.
A.TR Nasıl Doldurulur?
A:TR dolaşım belgesi ihracatçılar veya ihracatçıların gümrük işlemlerini yürüten gümrük müşavirleri tarafından doldurulmaktadır. A.TR dolaşım belgesinin doldurulması gereken yüzü ön yüzüdür.
 |
| Şekil 1: ATR Dolaşım Belgesi Nasıl Doldurulur? Kaynak: BKK, Karar Sayısı : 2006/10895 |
Önemli Not: Türkiye'ye Avrupa Birliğin'den yapılan ithalat işlemlerinde kullanılan A.TR belgelerinin, Avrupa'daki ihracatçılar tarafından, sadece Avrupa Birliği'nin resmi dillerinden birisi ile doldurulma hakkı bulunmaktadır.
Örneğin, Almanya'dan yapılan ithalatlarda sadece Almanca olarak doldurulmuş bir A.TR düzenlenebilmektedir.
A.TR Dolaşım Belgesi yazı makinası veya el yazısı ile doldurulur. El yazısı ile doldurulduğu zaman mürekkepli kalem ve büyük matbaa harfleri kullanılmalıdır.
Örneğin, Almanya'dan yapılan ithalatlarda sadece Almanca olarak doldurulmuş bir A.TR düzenlenebilmektedir.
A.TR Dolaşım Belgesi yazı makinası veya el yazısı ile doldurulur. El yazısı ile doldurulduğu zaman mürekkepli kalem ve büyük matbaa harfleri kullanılmalıdır.
Belge üzerinde silinti ve ilaveler bulunmamalıdır. Düzeltmeler yanlışların üzeri çizilmek ve gerekirse doğruları yazılmak suretiyle yapılmalıdır. Bu şekilde yapılan bütün düzeltmelerin belgeyi düzenleyen tarafından imzalanması ve gümrük idaresince tasdik edilmesi gerekir.
A.TR Dolaşım Belgesinin Ön Yüzündeki Kutucuklara Yazılacak İbareler:
- 1.İhracatçı: İlgili kişi veya firmanın tam adı ve adresi yazılır.
- 2.Taşıma Belgesi( İhtiyari)....No.....Tarih......: Gerekli görülen hallerde, taşıma belgesinin numarası yazılır. (Opsiyonel Maddedir, Doldurulması Zorunlu Değildir)
- 3.Malın gönderildiği şahıs(ihtiyari): Gerekli görülen hallerde, alıcı kişi/kişiler veya firma/firmaların tam adı ve adresi yazılır.
- 5.İhraç Ülkesi: İhraç ülkesinin adı yazılır.
- 6.Varış Ülkesi: Varış ülkesi adı yazılır.
- 9.Sıra No: Belge kapsamı eşyanın toplam sayısı ile ilgili sıra numarası yazılır.
- 10.Malların Tanımı, kolilerin markaları, numaraları sayı ve cinsi (dökme mallar için duruma göre, geminin adı, vagon veya kamyonun numarası belirtilecektir): Malların tanımı Kolilerin marka, numara, miktar ve ambalaj türü ile eşyanın ticari tanımı yazılır.
- 11.Brüt Ağırlık: 10 nolu kutuda tanımlanan eşyanın kilogram veya diğer ölçüler cinsinden brüt ağırlığı yazılır.
- 12.Gümrük Vizesi: Gümrük idaresi tarafından doldurulur. Gerekli görülen hallerde, çıkış evrakı ile ilgili (formun cins ve numarası, gümrük idaresinin ve vize edilen ülkenin adı) hususlar yazılır.
- 13.İhracatçının Beyanı: Yer, tarih ve ihracatçının adı yazılır, ihracatçı tarafından imzalanır.
A.TR Dolaşım Belgesinin Onay ve Gümrük Vizesi Süreci Nasıldır?
İhracatçı veya ihracatçının kanuni yetkili temsilcisi niteliğindeki gümrük müşaviri, A.TR onayı için Ticaret Odası'na veya İhracatçı Birlikleri'ne başvuruda bulunur.
Ticaret Odası veya İhracatçı Birlikleri, kendisine yapılan başvuruda ibraz edilen belgelerin kurallara uygun olarak doldurulup doldurulmadığını kontrol edip; belgede kayıtlı eşyanın, Türkiye’de serbest dolaşım halinde bulunduğu hususunda, tevsik edici tüm bilgi ve belgelerle birlikte, ihracata ait diğer belgeleri de inceleyerek gerekli işlemleri tamamlarlar.
Belgelere ilişkin kontroller tamamlandıktan sonra, yeşil renkli ilk nüsha hariç diğer nüshalar sorumlu memur tarafından imza ve mühürle tasdik edilir.
Biri yeşil zeminli, dördü beyaz olan beş nüshalık takım halindeki dolaşım belgesinin beyaz renkli nüshalarından birisi Ticaret Odası veya İhracatçı Birlikleri tarafından alıkonur.
Diğer 4 nüsha halindeki A.TR dolaşım belgesi, ihraç işleminin yapılacağı gümrük idaresine vize ettirilmek üzere ihracatçıya ya da yetkili kanuni temsilcisine verilir.
A.TR dolaşım belgelesinin, gümrük idaresince vize edilmesi bizzat ihracatçı veya onun sorumluluğu altında gümrük beyannamesini imzalamaya yetkili kanuni temsilcisi tarafından talep edilir.
Yetkili olmayan kişiler tarafından yapılan vize talepleri gümrük idaresince kabul edilmez.
Gümrük idareleri, vize edilmek üzere ihracatçılar tarafından ibraz olunan dolaşım belgelerinin doğruluğunu kontrol eder ve gerek görürse dolaşım belgesinde kayıtlı eşyanın muayenesini yapar.
Gümrük idareleri, yapılan kontroller neticesinde, mevzuata uygun olduğu saptanan A.TR dolaşım belgelerinin gümrük vizesi olarak ayrılmış bölümüne, gümrük beyannamesinin tarih ve sayısı ile gümrük idaresinin adını kaydederek, gümrük idaresinin resmi mührünü tatbik ederler.
Vize işlemini yapan gümrük görevlisinin adı, soyadı, sicil numarası yazılarak tarih ve imza atmak suretiyle A.TR dolaşım belgesinin vize işlemi tamamlanır.
Gümrük idareleri, kendilerine ibraz edilen ihraç evrakından veya dolaşım belgelerinde kayıtlı bilgilerden üçüncü ülkelere gönderileceği anlaşılan eşya için A.TR Dolaşım Belgelerini vize edemezler.
Gümrük idareleri, ihracatın gerçekleşmesinden sonra dolaşım belgelerinin ithalatçı gümrük idaresine ibraz edilecek yeşil renkte zemini olan A.TR dolaşım belgesinin ilk nüshası ile ihracatçıda kalacak beyaz nüshayı ihracatçıya verirler.
Gümrük İdareleri, kalan beyaz renkli nüshalardan birini gümrük idaresinde alıkoyar ve diğer nüshayı, ihracatı takip eden ilk iş günü içinde teyit nüshası olarak alıkonulmak üzere ilgili kuruluşa (ihracatçı tarafından ilk başvurunun yapılmış olduğu Ticaret Odasına veya İhracatçı Birliğine) gönderirler.
Hangi Ülkelere Yapılan İhracatlarda A.TR Düzenlenir? Hangi Ülkelerden Yapılan İthalatlarda A.TR Düzenlenir?
Önemli Not: Türkiye, Kıbrıs'ı tanımadığı için, mevcut durumda Avrupa Birliği üyesi olan bu devlet ile her hangi bir ticari münasebeti bulunmamaktadır.
Hangi Ürünler İçin A.TR Dolaşım Belgesi Düzenlenmektedir?
Aşağıdaki ürünler için ise AB ülkelerine yapılan ihracat ve ithalat işlemlerinde A.TR dolaşım belgesi düzenlenememektedir;
- Türkiye ile Avrupa Kömür Çelik Topluluğu arasında imzalanmış olan serbest ticaret anlaşması kapsamındaki ürünler için, AB ülkelerine yapılan ihracat ve ithalat işlemlerinde A.TR Dolaşım Belgesi düzenlenememektedir. Söz konusu ürün listesine buradan ulaşabilirsiniz.
- Türkiye ile Avrupa Birliği arasında yapılan tarımsal ürün ithalatı ve ihracatı işlemlerinde A.TR belgesi düzenlenememektedir. Söz konusu ürün listesine buradan ulaşabilirsiniz. (Avrupa Birliği İngilizce Link)
- Dahilde İşleme Rejimi kapsamında gümrük vergilerinden muaf hammaddelerden üretilmiş ürünlerin ihracatı aşamasında A.TR dolaşım belgesi düzenlenmez.
facebook
twitter
google+
fb share