Paralel İthalat Nedir?

Bugünkü yazımda paralel ithalat kavramı üzerinde durmak niyetindeyim. 

Yazımın başında kısaca paralel ithalatı tanımladıktan sonra, paralel ithalat işleminin yapısını oluşturan temel kavramları açıklayacağım.

Paralel ithalatın avantaj ve dezavantajlarını tartışıp, hangi ürünlerin sıklıkla paralel ithalata konu olduğu üzerinde duracağım.

Yazımın son bölümünde ise, paralel ithalattaki gümrük işlemlerinin distribütör firmalarca yapılan ithalatlardan farklılık gösterip göstermediği sorusuna cevap arayacağım.

Paralel İthalat Nedir? Nasıl Tanımlanır?

Paralel ithalat, ithalata konu olan orjinal ürünlerin, bir ülkede yetkilendirilmiş distribütör tarafından değil de, bağımsız bir ithalatçı tarafından, diğer bir ülkeden daha ucuza temin edilerek, aynı malın yetkili distribütörler tarafından daha pahalı satıldığı ülkeye, ticari gelir elde etme amacıyla ithal edilmesidir.

Paralel İthalat İle İlgili Olarak Bilmeniz Gereken Kavramlar Nelerdir?

Yetkili Distribütör: Bir ülke sınırları içerisinde, orjinal ürünleri pazarlanması imtiyazını, ürünlerin sahibinden, yapılan distribütörlük anlaşması ile satın alan firmaya "yetkili distribütör" denilmektedir. Paralel ithalattan bahsedilebilmesi için, söz konusu ürünleri Türkiye'de pazarlayan yetkili bir distribütörün olması ve ithalatın yetkili distribütör haricinde bir başka firma tarafından yapılıyor olması gerekmektedir.

Örneğin,  KVK Teknoloji Ürünleri ve Tic. A.Ş, iPhone marka cep telefonlarının Türkiye distribütörüdür. iPhone marka cep telefonlarının KVK tarafından Türkiye'ye ithal edilmesi yetkili distribütör tarafından yapılan ithalat olurken, distribütörlük anlaşması olmayan diğer ithalatçı firmalarca yapılan ithalat ise paralel ithalat olarak adlandırılmaktadır.

Orjinal Ürün: Paralel ithalatın gerçekleşebilmesi için ithal edilen ürünlerin orjinal ürün olması gerekmektedir. Aksi halde, telif veya marka haklarına karşı yapılmış bir suçtan, yani sahte ürün ithalatından bahsedilmesi gerekmektedir.

Örneğin, iPhone marka cep telefonlarının Türkiye'ye paralel ithalatından bahsedilebilmesi için orjinal iPhone telefonların Türkiye'ye ithal edilmesi gerekmektedir. Çin'de iPhone üretimi yapan firmanın, yasal dayanaktan yoksun biçimde iPhone markasını kullanarak yapacağı satışlar ise haksız olarak yapılan bir dış ticaret işlemidir. Yasal değildir. Paralel ithalat olarak adlandırılamaz.

Fiyat Farkından İstifade Etmek Amacıyla Yapılan Ticari İthalat: Paralel ithalattan söz edilebilmesi için Türkiye'de resmi distribütörler tarafından satılan ürünlerle, aynı ürünlerin 3. ülkelerdeki satış rakamları arasında ciddi farkların var olması gerekmektedir. Paralel ithalat yapan firmalar, söz konusu fiyat farkından istifade edip, ticari gelir elde etmek amacıyla ithalat işlemi yapmaktadırlar.

Örneğin, iPhone marka cep telefonlarının Dubai'deki satış rakamları ile Türkiye'deki satış rakamları arasında ciddi bir fark olduğunu varsayalım. Dubai'deki ithalatçılardan toptan bir şekilde iPhone cep telefonlarını satın alan bir firmanın, bu ürünleri daha sonra kar amacıyla Türkiye'ye ithal etmesi paralel ithalat olarak tanımlanmaktadır.

Paralel İthalatın Avantajları ve Dezavantajları Nelerdir?

Avantajlar:

Paralel ithalatın tüketiciler açısından en önemli avantajı, distribütörler satışlarına uygulamış olduğu fiyat baskıdır. 

Paralel ithalat yapan firmaların mallarını satabilmelerinin tek yolu, distribütör firmaların vermiş olduğu satış fiyatının altına inebilmekten geçmektedir. 

Dolayısı ile distribütör firmalar paralel ithalat tarafından gördükleri fiyat rekabetine karşı baş edebilmek için ürünlerin fiyatlarını belirli bir marjın üstüne çıkaramamaktadırlar.

Dezavantajlar:

Paralel ithalatın tüketiciler açısından en temel dezavantajı ise servis sonu hizmetlerde kendisini göstermektedir.

Örneğin, Ekşi Sözlük'te yazılmış olan ve paralel ithalat ile yurda giren bir cep telefonu alan kişinin servis aşamasında başından geçen olayları anlatan başlık, konunun ciddiyetini gözler önüne sermektedir.

Paralel ithalat tüketicilere fiyat avantajı sağlarken, satış sonrası servis konusunda ise büyük bir soru işareti teşkil etmektedir.

Hangi Ürünler Paralel İthalata Konu Olmaktadır?

Marka değeri yüksek, piyasada canlı talebi ürünler daha yoğun olarak paralel ithalata konu olmaktadır. 2000'li yıllarda çeşitli ayakkabı markaları ve tekstil ürünleri paralel ithalat konusu olurken, günümüzde daha çok cep telefonları, tabletler ve diğer elektronik ürünlerin paralel ithalatı yapılmaktadır.

Paralel İthalat ile Distribütörler Tarafından Yapılan İthalat Arasında Her Hangi Bir Fark Var mıdır?

Paralel ithalat ile distribütör firmalarca yapılan ithalat işlemleri tamamen aynı prosedürlere tabii olarak gerçekleştirilmektedir.