güncel yazılar...
Loading...

Gümrük Rejimi Nedir? Çeşitleri Nelerdir?

Yurtdışından Türkiye'ye gelen ürünler veya Türkiye'den yurtdışına gönderilen ürünler, Türkiye Gümrük Sınırına geldiklerinde, Türkiye Gümrük Mevzuatınca belirlenmiş bir gümrük rejimine tabii tutulmak zorundadırlar. 

Bugünkü yazımda, Türkiye'ye mal giriş ve çıkışlarını düzenleyen, Türkiye Gümrük Mevzuatı tarafından tanımlanmış olan Gümrük Rejimleri'ni en basit şekilde sizlere tanıtmaya çalışacağım.

Sayfanın ilerleyen bölümlerinde yer alan linkleri tıklayarak, her bir gümrük rejimi ile ilgili daha detaylı bilgilere ulaşmanız mümkündür.

Dilerseniz sözü daha fazla uzatmadan, Gümrük Rejimi'nin tanımını yaparak yazımıza başlayalım.


Gümrük Rejimi Nedir?

Türk Dil Kurumu'nun hazırlamış olduğu Büyük Türkçe Sözlüğe göre rejim, "yönetme, düzenleme biçimi, düzen" anlamında kullanılan bir kelime olup, Fransızca "régime" kelimesinden Türkçe'ye geçtiği kabul edilmektedir.

Gümrük rejimi denildiğinde ise, ihracat ve ithalata konu edilecek olan ürünlere uygulanacak gümrük süreçlerinin, Türkiye Gümrük Mevzuatın'da tanımlanan sınıflandırılmaları anlaşılmalıdır.

Örneğin, Çin'den 1x20ft'lik kırtasiye malzemesi ithalatında uygulanacak olan gümrük rejimi, Serbest Dolaşıma Giriş Rejimi'dir.

Yine, Adana'da üretmiş olduğu tekstil ürünlerini Libya'ya ihraç eden üretici-ihracatçı firmanın, yapacağı ihracat işlemleri için kullanması gereken gümrük rejimi, İhracat Rejimi olarak isimlendirilmiştir.

Örneklerden de anlaşılacağı gibi gümrük rejimleri, yapılacak dış ticaret işleminin konusuna ve ekonomik amacına göre sınıflandırılmaktadır.

Örneğin, bir eşyayı ithal edip Türkiye'de ticari sirkülasyona sokmak için yapmanız gereken temel işlem, oluşan gümrük vergilerini ödemekten geçmektedir. Bu şekilde yapılacak olan ithalatlar için Serbest Dolaşıma Giriş Rejimi kullanılmaktadır.

Eğer ithalatçı firma, yapacağı ithalat işlemindeki ürünleri katma değerli bir üretime tabii tutup, daha fazla bir bedel ile yeniden ihraç etmek amacındaysa ve bu işlemde ithalat aşamasında gümrük vergilerinden muaf olmak istemekte ise, bu durumda kullanması gereken gümrük rejimi Dahilde İşleme Rejimi olarak isimlendirilmektedir.

Gümrük Rejimi Çeşitleri Nelerdir?


Gümrük Rejimleri
Şekil 1: Türkiye Gümrük Mevzuatı'na göre düzenlenmiş bulunan gümrük rejimlerini gösteren grafik.
Türkiye Gümrük Mevzuatın'da toplam 8 adet gümrük rejimi tanımlanmıştır. Bunlar;
  1. İhracat Rejimi
  2. Serbest Dolaşıma Giriş Rejimi
  3. Transit Rejimi
  4. Antrepo Rejimi
  5. Dahilde İşleme Rejimi
  6. Hariçte İşleme Rejimi
  7. Geçici İthalat Rejimi
  8. Gümrük Kontrolü Altında İşleme Rejimi'dir.
İhracat Rejimi: İhracat rejimi temel olarak Türkiye'de üretilip, ihraç edilen ürünler için kullanılmaktadır. İhracat rejimine ait işlemler, gümrük kanunu ve yönetmeliğinin yanı sıra, ihracat yönetmeliği, ihracat rejimi kararları, ihracat tebliğleri ve ihracata ilişkin diğer mevzuat çerçevesinde yürütülmektedir.

Serbest Dolaşıma Giriş Rejimi: Türkiye'ye ithal edilecek ürünler için kullanılan gümrük rejimine serbest dolaşıma giriş rejimi denilmektedir.

Transit Rejimi: Türkiye'deki yerleşik firmaların yapacakları transit ticaret işlemlerinde veya Türkiye üzerinden taşınacak ürünlerin, Türkiye Gümrük Mevzuatın'da belirtilen vergiler ödenmeksizin, Türkiye sınırları dışına veya Türkiye içindeki diğer bir noktaya taşınması işlemlerinde kullanılan gümrük rejimine, transit rejim denilmektedir.

Antrepo Rejimi: Ürünlerin antrepolara konulmasını düzenleyen gümrük mevzuatının tümüne, antrepo rejimi denilmektedir. Genellikle ithalat aşamasında kullanılan antrepolar, gümrüklü alan ve depolama yerleridir. Antrepolar esasen Türkiye'nin coğrafi sınırları içerisinde yer almalarına rağmen, gümrük mevzuatınca, Türkiye Gümrük Sınırları'nın dışında kabul edilmektedirler. Antrepolara konulan eşyalar, ithalat işlemleri yapılmaksızın ve ithalat vergileri ödenmeksizin, antrepolarda süresiz olarak saklanabilmektedir. İthalatçı firmalar ayrıca, antrepolara koymuş oldukları eşyalarını parça parça çekerek, çekmiş oldukları kısmın gümrük vergilerini ödeyerek serbest dolaşıma sokma imkanına da sahiptirler.

Dahilde İşleme Rejimi: Ham maddelerin ve ambalaj malzemelerinin yurtdışından ithalat vergilerinden muaf olarak ithal edilmesi, daha sonra yurtiçinde gerçekleşen üretim faaliyetleri neticesinde üretilen, katma değerli ürünlerin ihraç edilmesi işlemlerinin düzenlendiği gümrük rejimine, dahilde işleme rejimi denilmektedir.

Hariçte İşleme Rejimi: Dahilde işleme rejiminin tersi istikamette çalışan hariçte işleme rejimi, Türkiye'de serbest dolaşımda bulunan eşyaların, yabancı ülkelerde üretim faaliyetlerine tabii tutulmaları için geçici ihracatını ve sonrasında üretimi tamamlanmış nihai ürünlerin, gümrük vergilerinden tamamen veya kısmi olarak muaf biçimde ithalatını düzenlemektedir.

Geçici İthalat Rejimi: Mesleki teçhizat, sergi, fuar, toplantı ve benzeri etkinliklerde gösterime ya da kullanıma sunulan eşya, tıbbi, cerrahi ve laboratuvar teçhizatı, taşıma araçları, ambalajlar, özel nitelikte eşya, numuneler, üretim araçları ve parçaları gibi ürünlerin, belirli bir süreliğine Türkiye'ye getirilmesi durumunda, ithalat gümrük vergilerinden kısman veya tamamen muaf olarak yurtiçine sokulmak istendiğinde, kullanılması gereken gümrük rejimi geçici ithalat rejimidir. Geçici ithalat rejiminin kilit noktası, bu rejim altında ithalatı yapılan eşyanın, Türkiye'deki kullanımı sırasında oluşan olağan yıpranma dışında herhangi bir değişikliğe uğramaksızın yeniden ihraç edilmesi veya gümrükçe kabul edilen diğer bir işleme tabii tutulmasıdır. (Bir gümrük rejimine tabi tutulabilir, serbest bölgeye konulabilir, imha edilebilir veya gümrüğe terk edilebilir)

Gümrük Kontrolü Altında İşleme Rejimi: Serbest dolaşıma girmemiş eşyanın, Türkiye Gümrük Bölgesinde, ithalat vergilerine veya ticaret politikası önlemlerine tabi tutulmaksızın, niteliğini veya durumunu değiştiren işlemlere tabi tutulmaları ve bu işlemlerden elde edilen ürünlerin tabi oldukları gümrük vergileri üzerinden serbest dolaşıma girmeleri ile ilgili işlemlerin tümüdür. Gümrük kontrolü altında işleme rejimi hükümleri uyarınca elde edilen bu tür ürünler işlenmiş ürün olarak adlandırılır.

Akreditif Danışmanlık Hizmetleri

Dünya genelinde korumacılık artmakta, politik, ticari ve finansal riskler buna paralel olarak yükselmektedir.

İhracat ve ithalat işlemlerinizde akreditif başta olmak üzere güvenli ödeme ödeme yöntemlerini etkin kullanarak pazar payınızı arttırabilirsiniz.

Detaylı bilgi için sitemizi ziyaret edebilirsiniz.

Akreditif, vesaik mukabili ve diğer ödeme yöntemleri ile ilgili detaylı bilgiler ve danışmanlık bilgileri sitemizdedir.