Ardiye Nedir? Demuraj ile Ardiye Arasındaki Fark Nedir?

Ardiye, dış ticaret işlemlerinde kullanıldığı anlamı ile, Güncel Türkçe Sözlük'te "Genellikle ticaret eşyasının saklandığı yer, depo ve böyle bir yerde saklanılan eşya için ödenen ücret" şeklinde tanımlanmaktadır.

İthalat ve ihracat işlemlerinde ardiye, liman işletmecisinin denetim ve gözetimi altında bulunan yerlerdeki, örneğin liman içerisindeki terminallerde ve rıhtımlarda, konteynerlerin muhafaza edilmesi hizmeti ve bu hizmet sonrasında talep edilen ücreti tanımlamaktadır.

Dilerseniz ardiye terimini açıkladıktan sonra, ithalat ve ihracat işlemlerinde ardiyenin nasıl oluştuğunu ve ardiye masrafının nasıl hesaplandığını grafikler yardımı ile anlamaya çalışalım.

Resim Kaynak: Wharf Industrial from 365psd.com

İthalat İşlemlerinde Ardiye Masrafı:

Aşağıdaki grafikte, denizyolu ile yapılan ithalat konteyner taşımacılığında ardiye kavramı açıklanmıştır.

Resim: Icon made by Freepik from www.flaticon.com

Resim incelendiğinde, ardiyenin konteynerin gemiden limana tahliye edilmesi ile başladığı ve konteynerin limanı terk ettiği güne kadar sürdüğü görülmektedir.

İthalat ardiye ücretleri liman işletmeleri tarafından talep edilen ücretlerdir.

Aşağıdaki resimde Evyap Limanı'nın ithalat işlemlerinde değişik konteynerler için talep etmiş olduğu ardiyelere yer verilmiştir.

Şekilden de görüleceği gibi liman işletmecisinin kesmiş olduğu ardiye faturalarında free time (serbest süre) yer almamaktadır. Konteynerin tahliyesinden, konteynerin limanı terk etmesine kadar geçen süreç ardiye içerisinde fatura edilmektedir.

İthalat İşlemlerinde Ardiye İle Demuraj Arasındaki Farklar Nelerdir?

Aşağıda yer alan, ithalat işlemlerinde demuraj ve detention masraflarını açıklayan grafiği daha önce "Detention masrafı Nedir? Neden Oluşur?" başlıklı yazımda yayınlamıştım. Bugün de ardiye ile demuraj arasındaki farkı açıklamak amacıyla tekrar paylaşıyorum.

Resim: Icon made by Freepik from www.flaticon.com

Yukarıdaki grafikte ithalat aşamasında oluşan demuraj ve detention masrafları ayrıntılı olarak gösterilmiştir.

Resim incelendiğinde, konteynerlerin gemiden tahliye edilmesi ile serbest sürenin başladığı görülmektedir. Serbest süre boyunca alıcılar her hangi bir ücret ödememektedirler.

Eğer konteyner limanda serbest süreden daha fazla beklerse bu durumda nakliyeciler alıcılara demuraj ve detention faturaları kesmektedirler.

Dünya genelindeki pek çok konteyner taşıyıcısı, ithalat aşamasında konteynerin limanda beklediği süre için demuraj masrafını fatura ederken, konteynerin liman dışında izin verilenden daha fazla tutulması durumunda ise detention masrafını fatura etmektedirler.

Türkiye'deki uygulamada ise demuraj ve detention masrafları, demuraj faturası altında tek bir isim altında alıcılara yansıtılmaktadır.

Her iki grafiği karşılaştırdığımızda konteynerler ile yapılan ithalat işlemlerinde ardiye ve demuraj ile ilgili olarak aşağıdaki sonuca varılmaktadır:

• Ardiye, liman işletmecisi tarafından alıcılara fatura edilen, liman içerisinde konteyner bazında depolama gideridir. Ardiye ücretinde her hangi bir serbest süre olmayıp, liman dışındaki masraflar ardiye içinde yer almaz.
• Nakliyeciler tarafından alıcılara tanınan serbest süre içerisinde konteynerin boşaltılarak tekrar nakliyeciye teslim edilmesi talep edilmektedir. Serbest süre içerisinde nakliyecilere boş olarak teslim edilmeyen her bir konteyner için demuraj masrafı faturası kesilmektedir. Demuraj faturası nakliyeciye ödenmekte olup, limana ödenecek ardiye masraflarını kapsamamaktadır.

İhracat İşlemlerinde Ardiye Masrafı:

İhracat işlemlerinde ardiye masrafları hem nakliyeciler hem de liman işletmecileri tarafından tek bir isim altında tanımlandığı için, kavram kargaşası oluşmamaktadır.

İthalat işlemlerinde olduğu gibi taşıyıcı firmalar ihracat işlemlerinde de değişik limanlar için değişik serbest süreler (free time) belirlemektedirler. 

Belirlenen bu serbest süre içerisinde konteyner halen limanda duruyor ise bu durumda ihracat yüklemelerinde ardiye oluşmaktadır.

Örneğin, APL nakliye firmasının ihracat işlemleri için belirlemiş olduğu ihracat ardiye masrafları aşağıdaki gibidir.

Yukarıdaki ihracat ardiye tarifesi incelendiğinde, standart konteynerler için kullanılacak serbest sürenin limandan limana değiştiği görülmektedir. (5 gün ile 10 gün arasında değişmektedir.)

Ayrıca reefer konteynerlerde serbest süre uygulaması bulunmamaktadır. 

Reefer yüklemelerde nakliyeci firmalar limanın kestiği ardiye makbuzunu doğrudan ihracatçılara yansıtmaktadırlar. 

Bu yüzden reefer yüklemeleri ardiye oluşmaması için, mümkün olduğunca gemi kalkışına yakın zamanlarda yapılmaktadır.

Tehlikeli maddeleri içeren yüklemelerde ihracat ardiye ücreti standart yüklere göre %25 fazla olarak yansıtılmaktadır.