güncel yazılar...
Loading...

Konteyner taşımalarında nem problemi nedir?Nasıl Çözülür?

İhracat alanında çalışmaya başladığım ilk yıllarda beni en çok şaşırtan olaylardan birisi Güney Afrika'ya yapmış olduğumuz soğutma makinaları ihracatında yaşamış olduğumuz paslanma problemiydi.

Müşteri paslanmış ürünlere ait fotoğrafları gönderene kadar da başta üretim müdürü olmak üzere kimse böyle bir duruma fazlaca ihtimal vermiyordu. Gönderdiğimiz ürünler gıda sanayinde kullanıldığı için çoğunlukla paslanmaz çelik kısımlardan ve camdan oluşmaktaydı.

Konteyner zaten dışarıdan hava ve su almadığına göre konteynerin içerisine paslanmayı yaratacak kadar su nasıl girmiş olabilirdi?

Bugünkü yazımda yukarıdaki örnekte açıkladığım konteyner ile yapılan yüklemelerde (container shipment) nem probleminin nedenlerini açıklayıp, olası çözüm önerilerini size sunacağım.
Dilerseniz yazımın hemen başında denizyolu taşımacılığının safhaları üzerinde duralım. Bu bilgi ilerleyen bölümlerde hangi aşamalarda nemlenme probleminin ortaya çıktığına dair bize ipucu verecektir.

Denizyolu konteyner taşımacılığı temel olarak 3 bölümden oluşmaktadır. Bunlar:
  • Birinci Safha: Ürünlerin ihracatçının fabrikasından veya deposundan konteynere yüklenmesinden, konteynerin geminin güvertesine konulmasına kadar geçen süreçtir. Birinci safha içerisinde konteynerin limana kadar dahili taşımasının yapılması, limanda yer alan konteyner terminalinde konteynerin gemiyi beklemesi, ihracat gümrük işlemlerinin yapılması ve nihayetinde konteynerin gemiye alınması gelmektedir. Ortalama 4-7 günlük bir süreci kapsamaktadır.
  • İkinci Safha: Limandan limana denizyolu taşımasını kapsayan bu safhada konteyner gemi ile yükleme limanından boşaltma limanına kadar taşınmaktadır. Değişken olmakla beraber 4 gün ile 60 gün arasında değişebilmektedir.
  • Üçüncü Safha: Konteynerin boşaltma limananında gemiden tahliye edilmesi ile başlayan bu süreç, konteynerin terminale alınması, ithalat işlemlerinin başlatılması ile beraber konteynerin alıcının deposuna taşınması devam etmekte ve malların konteynerden alıcının deposuna indirilmesi ile son bulmaktadır. Varış ülkesindeki ithalat prosedürlerine bağlı olarak değişkenlik göstermekle beraber ortalama 3 gün ile 10 gün arasındaki bir süreci kapsamaktadır. Bazı istisna durumlarda bu süreç oldukça uzayabilmektedir. (evrak eksikliği, karmaşık gümrük prosedürleri vb..)
Yukarıdaki açıklamalarımdan anlaşılabileceği üzere konteyner taşımacılığı, satıcının fabrikasından konteynerin yüklenmesinden alıcının fabrikasında ürünlerin boşaltılmasına kadar geçen süre, 10 ile 90 günlük bir süreci kapsayabilmektedir.

Denizyolu konteyner taşımalarında nem probleminin nedenleri nelerdir?

Daha öncede belirtmiş olduğum gibi denizyolu taşımalarında kullanılan standart konteynerler dış ortam ile ürünler arasındaki bağlantıyı kesmektedir.

Dolayısı ile dış ortamdan nem ve su buharının normal şartlar altında konteyner içerisine girerek ürünlerde paslanma, nemlenme, ambalajda tahribat, üründe bozulma yaratma şansı ihmal edilecek kadar azdır.

Eğer konteyner yüklemelerinde nem sorununun kaynağı dış ortamdan içeriye giren nem veya su değilse, sorunun asıl kaynağı nedir?

Bu sorunun cevabı iki seçenek halinde verilebilmektedir:
  1. Yükleme esnasında konteyner içerisinde kalan havada bulunan su buharı.
  2. Yüklenilen ürünler ve ambalaj malzemelerinin içerisinde yer alan su buharı.
Peki nem konteyner içerisindeki havada veya ürünlerde bulunuyorsa nasıl oluyorda bu nem su haline gelip konteynere ve konteyner içerisindeki ürünlere zarar verebiliyor?

Gerek konteyner içerisindeki havada bulunan su buharının yoğunlaşması, gerekse de ürünler içerisindeki nemim konteyner içerisindeki havaya karışıp sonra da tekrar yoğunlaşması için konteynerin belirli bir sıcaklık değişimine maruz kalması gerekmektedir.

Konteynerler daha önce açıklanan işlem safhalarında aşağıdaki şartlar altında, özellikle gece ve gündüz arasında sıcaklık farklılıklarına maruz kalmaktadırlar:
  • Sıcak yaz ve ilkbahar aylarında yapılan yüklemelerde eğer konteynerler limanda ve dahili taşıma sırasında güneş ışıklarına doğrudan uzun süre maruz kalırlar ise,
  • Özellikle kuzey yarım küre ile güney yarım küreyi kapsayan uzun soluklu denizyolu taşımalarında gemi ekvator bölgesini geçerken,
  • Konteyner gemilerinin üst sıralarında taşınan konteynerlerin uzun süre güneş ışınlarına maruz kalmaları sonucunda.
Yukarıdaki etkilerin sonucunda ise iki farklı konteyner içi yoğunlaşma şekli oluşabilmektedir. Bunlar:
  • Konteyner Duvarlarında Meydana Gelen Yoğunlaşma (Container Condensation): Konteyner terlemesi olarak da isimlendirilir. Geceleyin çelikten üretilmiş konteyner duvarlarının konteyner içindeki havadan daha hızlı soğuması neticesinde özellikle konteynerin üst ve üste yakın yan yüzeylerinde görülen yoğunlaşma biçimidir. Öncelikle konteynerin üst kısmında başlayan yoğunlaşma damlalar halinde ürünlere veya ürün ambalajlarında zarara yol açabilmektedir.
  • Ürünlerde Meydana Gelen Yoğunlaşma (Cargo Condensation): Daha önce de değindiğim gibi gerek bazı ürün gruplarında gerekse de palet gibi ambalaj malzemeleri belirli oranda nem ihtiva etmektedir. Eğer konteyner belirli bir sıcaklığa maruz kalırsa bu ürünlerdeki nem havaya karışacaktır. Konteyner içerisindeki havanın tekrar soğuması neticesinde ise bu sefer yoğunlaşma konteyner duvarlarında değil de, ürünlerin üzerinde daha ziyade konteynerin aşağı bölümlerinde gerçekleşecektir. Ürünlerde meydana gelen yoğunlaşma da direk olarak ürün ve ambalaj bozulmalarına neden olabilmektedir.
Denizyolu konteyner taşımalarında nem problemi nasıl çözülür?

Konteynerler içerisinde oluşabilecek nem veya rutubet problemine değindikten ve nedenlerini açıkladıktan sonra isterseniz çözüm yolları ile ilgili olarak bazı tavsiyelerde de bulunmak istiyorum.

Söz konusu tavsiyeler belli başlı konteyner taşıyıcısı firmaların hazırlamış olduğu kitapçıklardan veya bu firmaların web sitelerinden alınmıştır.

Kaynakça kısmında bu adresleri sizlerle paylaşacağım. Konu ile ilgili detaylı bilgi edinmek isteyen arkadaşlar söz ettiğim İngilizce kaynaklara göz atabilirler.

Nem problemine dair çözüm önerileri:
  1. Tahta palet, tahta kasa gibi organik orjinli ambalaj malzemelerinin kuru olmasına özen gösterilmelidir. Paletler kesinlikle kapalı alanlarda depolanmalı, açıkta tutulmamalıdır.
  2. Yükleme esnasında konteyner tavanı ile ürünler arasına karton gibi nem alıcı malzemeler yerleştirilmelidir.
  3. Ürünlerin alt kısmına ve konteynerin yan yüzeyine konulacak istif malzemeleri (dunnage) her ne kadar nemlenmeyi önlemese de ürünlerin zarar görmesini engelleyebilecektir.
  4. Son olarak eğer nem ihtiva eden ürünler yükleniyor ise veya konteyner uzun süreli bir deniz taşıması ile alıcıya varacak ise konteyner içerisine nem alıcı malzemeler (silicagel, aktif kil paketleri gibi) konulmasında büyük fayda vardır.
Kaynakça:
  1. Container Condensation
  2. Hapag Lloyd Container Packing Booklet

Akreditif Danışmanlık Hizmetleri

Dünya genelinde korumacılık artmakta, politik, ticari ve finansal riskler buna paralel olarak yükselmektedir.

İhracat ve ithalat işlemlerinizde akreditif başta olmak üzere güvenli ödeme ödeme yöntemlerini etkin kullanarak pazar payınızı arttırabilirsiniz.

Detaylı bilgi için sitemizi ziyaret edebilirsiniz.

Akreditif, vesaik mukabili ve diğer ödeme yöntemleri ile ilgili detaylı bilgiler ve danışmanlık bilgileri sitemizdedir.