Türkiye'nin Çipura İhracatı

Çipura, levrek ve alabalık Türkiye'nin kültür balıkçılığında (aquaculture, aqua farming) yetiştirmekte olduğu 3 önemli balık çeşididir.

Özellikle Muğla ve İzmir civarındaki denizlerde yer alan balık çiftliklerinde çipura ve levrek üretimi yaygındır. Alabalık ise yoğunlukla iç bölgelerdeki tatlı sularda konumlanmış balık çiftliklerinde üretilmektedir.

Son yıllarda önemli artış gösteren Türkiye su ürünleri ihracatı, temel olarak yukarıda adı geçen kültür balıklarına dayanmaktadır.

Bugünkü yazımda, Türkiye'nin yetiştirip ihraç etmekte olduğu 3 önemli kültür balığından birisi olan çipuranın ihracatı üzerinde duracağım.

Yazımın ilk bölümünde Türkiye'nin çipura ihracatına ait istatistikleri sizlerle paylaştıktan sonra, ilerleyen bölümlerde ise çipura ihracatı ile ilgili mevzuatta yer alan önemli bilgileri sizlerle paylaşmak istiyorum.

Türkiye'nin Çipura İhracatı

Çipura, taze/soğutulmuş, dondurulmuş ve fileto olarak ihraç edilmektedir.

Aşağıdaki grafikte Türkiye'nin yapmış olduğu taze çipura ihracatı yer almaktadır. Taze veya soğutulmuş çipuralar, bütün veya içi temizlenmiş olarak ihracata konu edilmektedir.

Yukarıdaki grafikten de anlaşılacağı gibi Türkiye'nin taze veya soğutulmuş çipura ihracatı 2012 ile 2014 yılları arasında sürekli bir artış trendi yakalamış vaziyettedir. Türkiye'nin 2014 yılı taze veya soğutulmuş çipura ihracatı 132,4 milyon dolardır.

Yukarıdaki grafikte ise, Türkiye'nin dondurulmuş çipura ihracatına ilişkin veriler yer almaktadır. türkiye'nin dondurulmuş çipura ihracatı 2013 yılında artarken, 2014 yılında ise neredeyse yatay seyretmiştir. Türkiye'nin 2014 yılı dondurulmuş çipura ihracatı 19,7 milyon dolardır.

Yukarıdaki grafikte gösterilmeyen, fakat Türkiye'nin yapmış olduğu çipura filetosu satışları da mevcuttur.

2014 yılı itibari ile çipura ve levrek ihracatı toplamı 427 milyon dolardır. Söz konusu ihracatın %75'i Avrupa Birliği ülkelerine yapılmaktadır.


Çipura İhracatında Mevzuat Nasıldır? 

Çipura ihraç edebilmek amacıyla ilk önce Tarım Bakanlığı'nın düzenlemiş olduğu balıkçılık ürünleri ihraç edebilecek firmaların arasına girmek gerekmektedir.

Örneğin, Avrupa Birliği'ne balıkçılık ürünleri ihracatı yapabilecek firmaların listesine bu linkten ulaşabilirsiniz.

İhracat aşamasında ise sağlık sertifikası alabilmek amacıyla, işletmenin bulunduğu Tarım Bakanlığı'nın il veya ilçe müdürlüğüne dilekçe ile başvuruda bulunulmalıdır.

Dilekçe ekinde;

1. Ürünün orijini göstermek amacıyla Nakil Beyannamesi veya Veteriner Sağlık Raporu,
2. İhracata gidecek üründen numune alınmış ise analiz raporu,
3. İhraç edilecek ürüne ait proforma fatura/fatura,
4. Döner sermaye ücretinin ödendiğine dair makbuz veya banka dekontu,
5. Gümrük Beyannamesi, gümrük çıkış kapısında aranacağından dolayı, Ön Sağlık Sertifikası düzenleme aşamasında istenmeyecektir. Fiili ihracat gerçekleştikten sonra ise, gümrük beyannamesinin sureti veya fotokopisi il/ilçe müdürlüğüne teslim edilecektir.

Sevkiyatın gerçekleştirilmemesi durumunda işletme sahibi tarafından bir dilekçe ile sevkiyatın neden gerçekleştirilmediğine ilişkin açıklama yapılacak, sağlık sertifikası ve ilgili belgeler İl Müdürlüğü’ne iade edilecektir.

Gümrük Beyannamesinin teslim edilmemesi durumunda bir sonraki ihracata izin verilmeyecektir. Yukarıda bahsedilen ilgili belgeler il/ilçe müdürlüğünde kalan sertifika nüshasına eklenecektir.

AB’nin 2074/2005 sayılı direktifi doğrultusunda insan tüketimi amaçlı, canlı, taze-soğutulmuş, dondurulmuş, işlenmiş balık, yumuşakça (canlı hariç) ve kabukluların ihracatında balıkçılık ürünleri sağlık sertifikası kullanılmaktadır.

Çipura ihracatına ait detaylı bilgiyi Tarım Bakanlığı'nın hazırlamış olduğu bilgilendirme raporunda bulabilirsiniz.